واكنش هيبريدهاي چغندرقند در مزارع آلوده به بيماري ريزومانيا

Sugar beet hybrids response to rhizomania disease in the infected fields

ريزومانيا مهم‌ترين بيماري چغندرقند (Beta vulgaris L.)است كه مي‌تواند موجب كاهش شديد عملكرد و كيفيت آن گردد. با توجه به گسترش سريع بيماري ريزومانيا در مزارع چغندرقند، توليد موفق اين محصول در مزارع آلوده بدون استفاده از ارقامي با تحمل بالا به اين بيماري امكان‌پذير نيست. اين پژوهش با هدف مقايسه برخي از خصوصيات زراعي هيبريدهاي اميدبخش مقاوم به ريزومانيا با ارقام تجارتي ايراني و خارجي و معرفي هيبريد برتر انجام گرفته است. اين بررسي طي دو سال زراعي 1392 و 1393 در چهار منطقه كرج، مشهد، مياندوآب و زرقان و در شرايط بدون آلودگي و آلودگي با شدت‌هاي متفاوت به بيماري ريزومانيا اجرا گرديد. آزمايش در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و در چهار تكرار انجام شد. در اين تحقيق هفت هيبريد اميد بخش به همراه شاهد داخلي حساس و دو شاهد داخلي مقاوم و دو شاهد مقاوم خارجي مورد بررسي قرار گرفتند. صفات اندازه‌گيري شده شامل شدت آلودگي به بيماري ريزومانيا، نمره رشد، بزرگترين طول و قطر ريشه ذخيره‌اي و وزن تك ريشه بود. شدت آلودگي به بيماري ريشه‌هاي هر كرت براساس مقياس لوترباخر در زمان برداشت نمره‌دهي شد. در هر كرت ريشه‌ها پس از برداشت، توزين و درصد قند هر يك در آزمايشگاه اندازه‌گيري شد. شاخص شدت آلودگي به بيماري بر روي ريشه‌ها نشان داد كه ريشه‌هاي توليد شده در كرج در سال 1392 و مياندوآب در سال 1393 فاقد علائم بيماري بوده ولذا اين دو منطقه به عنوان محيط‌هاي غيرآلوده در نظر گرفته شدند. با محاسبه شدت آلودگي در محيط‌هاي مختلف آزمايش منطقه زرقان (فارس) در هر دو سال آزمايش داراي بيشترين شدت بيماري بود. در مجموع از بين موادمورد بررسي، هيبريد(7112 × SB36) × SB27به دليل عملكرد بالاي ريشه و ميزان قند، وضعيت رشدي و يكنواختي ريشه بيشتر و هم‌چنين آلودگي كمتر به بيماري به عنوان هيبريد برتر در معرفي شد. اين هيبريد هم اكنون با نام تجارتي شكوفا در دسترس كشاورزان است.

Rhizomania is one of the most important diseases of sugar beet causing dramatic reduction in yield and quality. Because of the rapid spread of rhizomania in sugar beet fields, successful production of the crop is not possible without the use of highly tolerant cultivars. The aim of this study was to compare some of the agronomic characteristics of rhizomania-resistant hybrids with domestic and foreign commercial varieties. The study was carried out in randomized complete block design with four replications in four regions including Karaj, Mashhad, Miandoab and Zarghan in 2013-14. Seven promising hybrids together with three domestic (one susceptible and two tolerant) and two foreign cultivars as checks were evaluated. Different characteristics such as infection rate, growth score, root length and diameter, and also single root weight were measured. Infection rate was measured based on Luterbacher’s 1-9 scale. At harvest, roots were weighed and sugar content was determined. Infection rate results showed that roots produced in Karaj in 2014 and Miandoab in 2015 were free from the symptoms and therefore, these two regions were considered as non-contaminated environments. The highest rate of infection was observed in Zarghan in both years. Overall, (7112×SB36)×SB27 was selected as the superior hybrid in terms of root yield, sugar content, growth and root uniformity.