تحليل نقش تدوين كنندگان بودجه در دانشگاه هاي ايران با استفاده از نظريه نقش هاي بودجه اي ويداوسكي

Analysis on the Role of University Budgeters in Iran, Using Wildavsky's Budgetary Roles

مقدمه: در كشوري مانند ايران كه دانشگاه‌ هاي دولتي ميزان قابل توجهي از منابع خود را از طريق تخصيص بودجه دولت به‌ دست مي‌ آورند، بررسي فرايند تدوين بودجه در جهت يافتن راه‌ هاي بهبود احتمالي مهم است. هدف از پژوهش حاضر شناسايي درك ذهني مشاركت‌ كنندگان در فرايند تدوين بودجه و تحليل پيامدهاي آن در نظام بودجه‌ اي با استفاده از نظريه نقش‌ هاي بودجه‌ اي ويداوسكي است. روش پژوهش: اين پژوهش در حوزه تدوين بودجه دانشگاه‌ ها و به روش نظريه بنيادي در قالب نظريه نقش‌ هاي بودجه‌ اي ويداوسكي انجام شده است. اطلاعات اين پژوهش طي انجام 23 مصاحبه عميق در سه دستگاه اجرايي شامل وزرات علوم، تحقيقات و فناوري، سازمان مديريت و برنامه‌ ريزي كشور و دانشگاه‌ ها و مؤسسات پژوهشي در سال 1395 جمع‌ آوري شده است. يافته‌ ها: نتايج پژوهش حاكي از آن است كه دانشگاه‌ ها و مؤسسات پژوهشي به عنوان خرج‌ كنندگان بودجه، بودجه را «مذاكره‌ اي» مي‌ دانند و اين ادراك ذهني به «سوگيري» در تدوين بودجه ‌منتهي مي‌ شود. هم‌ چنين، درك ذهني در وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور به عنوان نگهبانان بودجه، به ترتيب، حاكي از «خروجي‌ محور بودن» و «اطلاعات‌ محور بودن» بودجه است كه منجر به «استاندارد شدن فعاليت دانشگاه‌ ها و مؤسسات پژوهشي» مي‌ شود. نتيجه‌ گيري: ادراكات ذهني خرج‌ كنندگان بودجه و نگهبانان بودجه در نظام تدوين بودجه در دانشگاه‌ هاي ايران يك‌ سو نيست و اين امر منجر به بروز پيامدهاي متضاد در فرايند تدوين بودجه از جانب كنش‌ گران مي‌ شود. به اين ترتيب، پيشنهاد مي‌ شود در راستاي تغيير در نظام بودجه‌ ريزي كشور يافته‌ هاي پژوهش حاضر براي شناخت بيشتر فرايند بودجه‌ ريزي بكار گرفته شود.

Introduction: It seems to be very vital to survey on university budget in a country like Iran, in which universities and research institute's financial resources are obtained through public budget allocation. The aim of this research is to understand the intellectual perception of budgeteers at Iranian universities and analyze its consequence using Wildavsky's Budgetary Roles. Research Method: In this paper we are going to present a result of a survey form Wildavsky budgetary roles perspective, which has done using Grounded Theory method. Participants are chosen from budget department at universities and research institutes, Ministry of Science, Research and Technology (MSRT) and also Management and Planning Organization (MPO) of Iran. Based on the research result, two groups of "Guardians" and "Spenders" are recognized according to the Wildavsky's budgetary roles. Results: Results display that universities and research institutes, as budget spenders understand budget as a negotiation process that lead to slack in budgeting. On the other hand, intellectual perception at MSRT and MPO is "budgeting as an output oriented process" and "budgeting as an information based process" respectively. The consequence of these budget perceptions among budget guardians is standardizing universities practice. Conclusion: According to the result, intellectual perception of budget guardians and spenders in Iranian universities are not congruent and this lead to contradictory consequence in budgeting system. The result of this research can be stated as an important factor in success at new budgeting methods implementation.