«منطقِ ‌جانشيني» در رويكرد ژاك دريدا و ژاك رانسير به مبادي فلسفه‌ي سياسي: «نوشتار و سياست»

افلاتون در همپرسه‌ي فايدروس با تأكيد بر گفتارِ لوگوس‌محور، نوشتار را درحاشيه قرارداده و آن را چونان جانشيني خطرناك براي گفتارِ زنده‌ كه حامل معنا و حقيقت است، معرفي مي‌كند. ژاك‌ دريدا با اشاره به «منطق جانشيني»، فرودستيِ نوشتار در سنت افلاتوني را توجيه‌ناپذير دانسته و بواسطه‌ي منطقِ ديفرانس، معنا را امري به تعويق‌افتاده و همواره‌ متفاوت مي‌داند. منطقِ جانشيني كه از ادبيات ژان ژاك روسو وام گرفته شده، در انديشه‌ي ژاك رانسير نيز هويدا شده‌است. «سياست»، برخلاف بداهت طبيعي و ضرورتي كه در فلسفه‌ي سياسي باستان داشت، براي رانسير موضوعي است «ممكن» و مترادف دموكراسي كه بواسطه‌ي آشكارگيِ دموس (demos) قابليت وجود مي‌يابد. در اين بازنگري، تحقق سياست/ دموكراسي منوط به گذر از پليس (police )به مثابه دغدغه‌ي فلسفه‌ي سياسي كهن است. در جستار حاضر اين سؤال مطرح است كه «كاربستِ منطق جانشيني در كار دريدا و رانسير به چه نحو بوده و كدام نكات، مشترك يا متفاوت هستند؟». بعنوان نتيجه‌ي بحث مي‌توان بيان‌نمود «جانشيني براي هر دو متفكر، بازنگرش در ابعادي مهم از فلسفه‌ي سياسي را ممكن مي‌سازد. درعين‌حال، درحالي­ كه نزد دريدا، ابتدا تشريح‌كننده‌ي فرودستيِ نوشتار است و سپس بواسطه‌ي عملكرد ديفرانس و بازي، بي‌معنا مي‌نمايد، نزد رانسير، به­ مثابه فضايي تهي، منش خلاقه داشته و شرطي تاريخي براي ساختِ سياست/ دموكراسي است.»