نسبت تفكر اسطوره‌اي و جستجوي هويت اصيل در انديشه‌ي شايگان متقدم

داريوش شايگان، از جمله متفكران برجسته‌ي تاريخ معاصر ايران است كه آفاق انديشگي‌ اش نه­ تنها در ايران، كه تا دوردست‌هاي عالم تفكر امتداد يافته است. شايگان در مواجهه با هجوم بي‌امان سيل ويرانگر مدرنيته، كه مي‌كوشيد همه‌ي هستي شرق را با خود ببرد، آواي بومي‌گرايي و بازگشت به هويت اصيل سر داد، ندايي كه در دهه‌هاي چهل و پنجاه شمسي مناديان ديگري نيز چون فرديد، شريعتي و آل‌احمد يافت. مقاله‌ي حاضر در پاسخ به اين سئوال كه: نسبت تفكر اسطوره‌اي شايگان با نگاه وي به شرق و غرب چه بود و اين امر چه تأثيري بر آراي وي در باب هويت بومي و اصيل گذاشت، با استفاده از رهيافت جامعه‌شناسي انديشه و ابزار نقد اسطوره‌اي، اين فرضيه را به آزمون مي‌گذارد كه: شايگان با تأثيرپذيري از ذهنيت اسطوره‌اي خود، كه واجد مولفه‌هايي چون عقل‌گريزي، تلقي دوري از زمان، جمع‌گرايي و بر ساختن تمايزهاي دوتايي خيالي بود، ضمن برداشتي زيبايي‌شناختي و استعلايي از شرق و ناديده گرفتن واقعيات و ويژگي‌هاي بدوي تمدن شرقي، به برساخت هويتي موهوم به عنوان يگانه چاره‌ي مواجهه با مدرنيته‌ي غربي رسيد.