ارتباط وضعيت اكسيژن رساني با خطر بروز زخم فشاري در بيماران بعد از عمل جراحي قلب باز

Relationship between Oxygenation Status and the Risk of Pressure Ulcer Development in Patients after Open Heart Surgery

مقدمه: سيستم‌هاي مراقبت سلامتي در سال‌هاي اخير تلاش‌هايي را جهت كاهش بروز و شيوع زخم‌هاي فشاري در بخش‌هاي بيمارستاني انجام داده‌اند. زخم‌هاي فشاري به عنوان يك مشكل باليني مهم در تمام بخش‌هاي بيمارستاني بويژه بخش‌هاي مراقبت ويژه باقي مانده است. مطالعه حاضر با هدف تعيين ارتباط وضعيت اكسيژن رساني با خطر بروز زخم فشاري در بيماران تحت عمل جراحي قلب باز انجام گرفت. روش كار: مطالعه حاضر از نوع توصيفي- همبستگي است كه به صورت مقطعي در سال 1395 در شهر قزوين انجام شد. جامعه پژوهش بيماران بستري در بخش جراحي قلب بيمارستان بوعلي سينا بودند كه با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس 82 نفر وارد مطالعه گرديدند. ابزار اين مطالعه شامل معيار مرحله بندي زخم فشاري، ابزار برادن براي علائمي بروز زخم فشاري، پرسشنامه دموگرافيك است. پايايي و روايي ابزار در مطالعات قبلي به ترتيب 83% و 53/0 بدست آمده است. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS 16.0 و به كمك آزمون‌هاي توصيفي، آزمون تي مستقل، ضريب همبستگي پيرسون و تست فيشر انجام شد. يافته‌ها: بيشتر شركت كنندگان در مطالعه مرد (1/56%) و در سنين سالمندي قرار داشتند (52/10 ± 93/60). عواملي مانند ميانگين ميزان فشار دي اكسيد خون شرياني در روز چهارم (04/0 = P)، مصرف سيگار (000/0 = P)، سن (000/0 = P) و طول مدت بستري (002/0 = P) به طور معناداري خطر بروز زخم فشاري را تحت تأثير قرار مي‌دهند و بين بروز زخم فشاري با متغيرهاي ميانگين درصد اشباع هموگلوبين با اكسيژن، ميانگين ميزان فشار اكسيژن شرياني، ميانگين مقدار اكسيژن موجود در خون، ميانگين كسر اكسيژن دمي، درجه حرارت بدن ارتباط آماري معناداري ديده نشد. نتيجه گيري: نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه بيماران بستري در بخش مراقبت ويژه قلبي در خطر بالايي از بروز زخم فشاري قرار دارندكه نه تنها سبب تحميل بار زياد اقتصادي براي بيمار و سيستم‌هاي بهداشتي گشته، بلكه كيفيت زندگي بيماران را نيز به شكل قابل توجهي كاهش مي‌دهد. براساس نتايج اين مطالعه پيشنهاد مي‌شود مراقبين سلامتي با بكارگيري استراتژي‌هاي مفيدي همچون توجه به عوامل خطر بروز زخم فشاري در اين مطالعه در پيشگيري از زخم‌هاي فشاري گام‌هاي موثري‌تري بردارند.

Introduction: Although healthcare agencies have made efforts to decrease the incidence and prevalence of pressure ulcers in hospital settings in recent years, pressure ulcers remain a significant clinical problem across all hospital setting, especially in intensive care units. The present study aimed at examining relationship between oxygenation status and the risk of pressure ulcer development among patients with the open heart surgery. Methods: This cross sectional studywas conducted in Qazvin City, Iran, during 2015-2016. The population included all patients admitted to the Booali Cardiac Surgery Unit from March to May 2016. Eighty-two patients were selected using the convenience sampling method. Data were collected using the pressure ulcer staging criteria, Braden scale for checking signs of pressure ulcer development and demographic questionnaire. Data were analyzed using descriptive statistics (Pearson correlation test and independent t-test) by the SPSS 20 statistical software. Results: Most of the patients participated in the study were old men (56.1%) with the mean age of 60.93 ± 10.52 years. Factors such as the mean of CO2 of arterial blood pressure in the fourth day (P = 0.04), smoking (P = 0.000), age (P = 0.000) and length of ICU stay (P = 0.002) had a significant effect on the risk of pressure ulcer development. Risk of pressure ulcer development was not significantly correlated with mean oxygen saturation, mean arterial oxygen pressure, the average oxygen content of the blood, average fraction of inspired oxygen and the body temperature. Conclusions: According to findings of the present study, patients hospitalized in the cardiac surgery intensive care units are at a high risk of pressure ulcer developments. Factors such as decreased CO2 of arterial blood pressure, increased age and length of ICU stay, and smoking increased this risk and decreased the patients' quality of life. Health care providers should be aware and implement usful strategies to prevent the pressure ulcers.