بررسي تاثير برتري منطقه اي ايران بر الگوي رفتاري عربستان در قبال تحولات يمن

يمن به رغم بي­ ثباتي گاه و بيگاه آن و در تلاقي­ گاه شرق و غرب، اين روزها يكي از بدترين بحران­هاي سياسي و نا آرامي­ هاي چند دهه اخير را از سر مي­ گذراند. برخي از تحليل گران آنچه را كه در يمن اتفاق مي­فتد، نوعي رقابت يا به تعبيري «جنگ سرد» ايران و عربستان سعودي به شمار مي­ آورند. در همين راستا، سوالي كه در چهارچوب نظريه رئاليسم تهاجمي مطرح مي­شود اين است كه «مواضع تهاجمي عربستان در قبال تحولات يمن چه ارتباطي با نقش و جايگاه منطقه­ اي جمهوري اسلامي ايران دارد؟» در پاسخ به پرسش اصلي، اين فرضيه به آزمون گذاشته خواهد شد كه «رفتار عربستان در قبال تحولات يمن، در چهار سطح تحليل بين ­المللي، منطقه­ اي، زير منطقه­ اي و دوجانبه متأثر از برتري منطقه­ اي ايران و احساس خطر از نضج گرفتن تفكر شيعي در اين مناطق است». يافته­ هاي پژوهش نشان مي ­دهد كه آنچه يمن را به سوي آغاز جنگ داخلي سوق مي­ دهد رقابت و احساس تهديد عربستان سعودي سني مذهب از موقعيت ويژه ايران شيعي مذهب و تلاش براي حفظ و گسترش حوزه نفوذ و كنترل خود به عنوان يك بازيگر منطقه­ اي در قبال ايران است. از همين رو، عربستان و متحدان پادشاه­ نشين آن در حاشيه خليج فارس، كنترل حوثي­ ها بر صنعا، پايتخت يمن را كودتا دانسته­ اند و با اتخاذ سياستي تهاجمي و پيش دستانه در عرصه سياست خارجي در صدد سدبندي ايران و گسترش حوزه نفوذ منطقه ­اي خود بر آمده­اند. اما اين درحالي است كه بحران پيچيده يمن ريشه در سياست، قوميت و قبيله­ گرايي در اين كشور دارد. بحراني كه پتانسيل تزريق تنش بيشتر به روابط دو كشور توليد كننده بزرگ نفت در خاورميانه، يعني ايران و عربستان را دارد.