بررسي تاثير مداخله آموزشي بر اساس تئوري رفتار برنامه ريزي شده در بهبود جو ايمني

The effect of an educational intervention based on the theory of planned behavior to improve safety climate

زمينه و هدف: حوادث شغلي هر ساله تاثير عمده اي بر سلامت كارگران گذاشته و هزينه گزافي را بر كارفرمايان وارد مي سازد. اين مطالعه با هدف بررسي تاثير مداخله آموزشي مبتني بر تئوري رفتار برنامه ريزي شده در بهبود جو ايمني كارگران صنايع چيني شهرك صنعتي قزوين در نيمه اول سال 1389 طراحي و اجرا شده است. روش بررسي: تعداد 75 نفر كارگر در هر يك از گروه هاي مداخله و شاهد در يك مطالعه نيمه تجربي شركت كردند. با توجه به اينكه تغيير جو ايمني در دوره زماني طولاني روي مي دهد و به منظور پيگيري طولاني تر افراد مشاركت كننده، داده ها در سه مقطع شروع، 3 و 6 ماه بعد از مداخله از طريق پرسشنامه خودگزارشي جمع آوري شد. مداخله آموزشي در قالب 4 كلاس آموزشي 15-8 نفره و مدت زمان 60-45 دقيقه اي اجرا شد. سپس اطلاعات وارد نرم افزار SPSS 16.0 شد و با استفاده از آزمونهاي آماري تجزيه و تحليل شد. يافته ها: پس از مداخله آموزشي نمره بعد تعهد مديريت در گروه مداخله در ارزشيابي ماه هاي سوم و ششم افزايش معناداري يافت (p<0.001). همچنين نتايج نشان دهنده افزايش معني دار در ابعاد ارتباطات براي كار ايمن، محيط ايمن، مسووليت پذيري، درك خطر، هشياري و نمره كل جو ايمني بود (P<0.05). همچنين يافته ها نشان دهنده تغيير معنادار ميانگين امتياز نگرش، هنجار انتزاعي (p<0.05)، كنترل رفتاري درك شده (p<0.001) و قصد (p<0.05) در گروه مداخله و عدم تغيير معنادار متغيرهاي مذكور در گروه كنترل بود. نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشانگر بهبود ابعاد جو ايمني و تصور مشترك كارگران از سياست ها و روندهاي ايمني در محل كار بر اثر مداخله آموزشي مبتني بر سازه هاي تئوري رفتار برنامه ريزي شده بود. بنابراين، تئوري رفتار برنامه ريزي شده مي تواند به عنوان چهارچوب نظري مناسب براي طراحي و اجراي مداخلات ايمني در محل كار بكار رود

Background and aims: Annually, occupational accidents have a major impact on workers health and Impose large costs on employers. The current study was designed to evaluate the efficacy of the theory of planned behavior-based intervention to improve workers safety climate in industrial city of Qazvin in the first half of 2010. Methods: A number of 75 workers in each of the control and intervention groups participated in a quasi experimental study. With respect to the fact that the changes of safety climate usually take place in the long term, and for the longer follow-up of participants, data were collected through selfreport questionnaires in three different time intervals including initial followed by, 3 and 6 months after the intervention. The intervention consisted of four training courses with 8-15 trainees in each group and its duration was 45-69 minutes. The data were entered into SPSS 16.0 software and were analyzed using statistical tests. Results: The score of Management commitment was significantly increased in the three and six month evaluation in intervention group (p< 0.001). Also, results showed a significant increase in other dimensions such as safety communication, secure environment, responsibility, risk perception, safety climate (p<0.05). Results also indicate a significant change in mean scores of attitude, subjective norm (p<0.05), perceived behavioral control (p<0.001) and attempted (p<0.05) in the intervention group and no significant change in these variables in the control group. Conclusion: Results showed an improvement of workers' safety and common perceptions of workplace safety policies and procedures due to educational intervention based on theory of planned behavior. Thus, the theory of planned behavior can be used as a theoretical framework for the design and implementation of workplace safety interventions.