طراحي ابزار سنجش رفتارهاي پيشگيري كننده از خوددرماني در كودكان زير شش سال بر اساس تئوري رفتار برنامه ريزي شده

Designing an Assessment Tool for Preventative Self-Medication Behaviors in Children under 6 years of age based on the Theory of Planned Behavior

مقدمه: ضرورت سنجش تداوم رفتارهاي پيشگيري­ كننده، مورد تاكيد پژوهشگران عرصه سلامت قرار دارد و دستيابي به اين هدف، مستلزم به­ كارگيري ابزاري مناسب در متون علمي است. لذا پژوهش حاضر با هدف طراحي ابزار سنجش رفتارهاي پيشگيري­ كننده از خوددرماني در كودكان بر اساس تئوري رفتار برنامه ­ريزي شده صورت پذيرفت. مواد و روش­ ها: اين مطالعه توصيفي – مقطعي در سال 1393 با روش نمونه­ گيري تصادفي بر روي 231 نفر از مادران داراي كودك زير 6 سال مراجعه­ كننده به مراكز بهداشتي درماني شهرستان آزادشهر انجام شد. روايي صوري كيفي و كمي مورد بررسي قرار گرفت و نسبت و شاخص روايي محتواي ابزار، با قضاوت كيفي يك پانل 10 نفره خبرگان محاسبه گرديد، سپس پايايي با تعيين توافق دروني (ضريب آلفاي كرونباخ) تخمين زده شد و مورد تاييد قرار گرفت. يافته­ ها: روايي سوالاتي كه شاخص روايي محتوايي آنها كمتر از حد مجاز بود، اصلاح شد و تغييرات لازم در آنها صورت گرفت. سپس مراحل روايي آنها تكرار شد تا مقدار مطلوب يعني نسبت روايي محتوا بيش از 0/62 و شاخص روايي محتوا بيشتر از 0/79 حاصل شد. پايايي آنها با تست آلفاي كرونباخ و مقدار بيش از 0/7 تاييد شد. نتيجه ­گيري: نتايج اين مطالعه شواهد مناسبي در خصوص ابزار مناسب پايا و روا جهت سنجش رفتارهاي پيشگيري­ كننده از خوددرماني در كودكان بر اساس تئوري رفتار برنامه­ ريزي شده را فراهم نمود.

Introduction: The need for continued assessment of preventive behaviors, have been emphasized by the researchers of health field. Using suitable means in the scientific literature is the way to access this goal. So the current study aimed to evaluate the reliability and validity of self-assessment tool to prevent drug behavior in children based on the theory of planned behavior. Material and Methods: This cross - sectional study was conducted with a random sample of 231 mothers with children less than 6 years of age who had referred to the health centers of Azadshahr city, during 2015. Through quantitative and qualitative outward validity, the ratio and index of content validity of tool was judged by a panel of 10 experts. Then, reliability of the tool was determined by the internal agreement (Cronbach's alpha coefficient) and was estimated and approved. Results: After reviewing the validity of results, content validity index of the questions were revised and the necessary changes were made and the narrative process was repeated until the desired amount of content validity index of more than 0.62 and reliability content of more than 0.79 was achieved. Test-retest and reliability with more than 0.7 was confirmed. Conclusion: The results of this study provided a good evidence of valid and reliable tools to assess preventive behavior of self-medication in children based on the theory of planned behavior.