بررسي اپيدميولوژيك آسيب هاي تروماتيك مغز و پيامدهاي آن در شهرستان رفسنجان يك مطالعه توصيفي

Assessment of Epidemiology of Traumatic Brain Injuries and its Consequences in Rafsanjan: A Descriptive Study

مقدمه: تروما يكي از مهم ­ترين مسائل بهداشتي جوامع بشري اعم از جوامع صنعتي و پيشرفته يا در حال توسعه است كه روزانه جان ده ­ها هزار نفر را در جهان به خطر مي ­اندازد. برخورد صحيح و مديريت مناسب تروما، در كاهش ميزان مرگ­ و­ مير و عوارض ناشي از آن تاثير خواهد داشت. مطالعه­ حاضر، با هدف بررسي اپيدميولوژيك ضربات مغزي تروماتيك و عوامل موثر بر پيامدهاي آن در شهرستان رفسنجان طراحي شد. مواد و روش ­ها: اين مطالعه از نوع توصيفي است و اطلاعات مورد نياز به روش سرشماري از پرونده­ بيماراني كه در سال 1391 با تشخيص تروماي مغزي در بخش اورژانس بستري شده بودند، استخراج گرديد. ابزار جمع ­آوري اطلاعات، پرسشنامه پژوهشگر ساخته شامل: 6 سوال دموگرافيك و 14 سوال براي تعيين اپيدميولوژي و پيامدهاي ضربات تروماتيك مغزي بود. اطلاعات با استفاده از آزمون­ هاي توصيفي و تحليلي (فيشر- كاي­دو- t مستقل) تجزيه و تحليل شدند. يافته­ ها: در طي سال 1391 تعداد 318 نفر با تشخيص ضربه به سر به بخش اورژانس مراجعه كرده بودند كه 82% را مردان شامل مي­شدند. ميانگين و انحراف معيار سني بيماران 17/69±28/28 سال بود. تصادف سرنشين يا عابر پياده با وسايل نقليه سبك با 69/1% موارد، بيشترين علت ايجاد آسيب­ هاي تروماتيك مغز را به خود اختصاص مي­داد. در 83/7% موارد، آسيب مغزي خفيف گزارش شده بود. 79/2% از بيماران به بخش ­هاي مغز و اعصاب و جراحي و 9/1% به ICU منتقل شدند. 6/6% بيماران مستقيم به اتاق عمل رفتند. يك مورد (0/4%) از آسيب­ هاي تروماتيك مغزي منتقل شده به بخش اورژانس، منجر به فوت شد. نتيجه­ گيري: در مطالعه حاضر، تصادف سرنشين يا عابر پياده با وسايل نقليه سبك، مهم­ترين علت بروز آسيب­ هاي تروماتيك مغزي بود و تصادفات جاده­ اي در اين بين سهم بيشتري داشتند. بهبود وضعيت جاده ­ها، ارتقاي فرهنگ رانندگي، افزايش كيفيت و سرعت خدمات رساني در مراحل پيش بيمارستاني و بخش اورژانس بايستي از اولويت­ هاي برنامه­ ريزي كلان باشد.

Introduction: Trauma is considered to be among the most important health problems of the industrial and developing countries and has a high mortality rate. Proper management of trauma injuries could decrease the side effects and the mortality rate. The current study aimed to evaluate the epidemiology of head injury traumas and its effective factors in Rafsanjan city. Material and Methods: This cross sectional study was conducted using the patients' files in 2012. The data gathering included researcher made questionnaire including 6 demographic questions and 14 questions relating to the head injury traumas. The data were analyzed using fisher, chi square and t- test. Results: The results indicated that in 2012, 318 patients had referred to the emergency room with head injuries of which 82% of were males. The mean and deviation of the age range was 28.28+17.69. Accidents with motor vehicles with pedestrians with 69.1% was the leading cause of head traumas. In 83.7% of the cases the head injury was slight and insignificant. 79.2% of the patients had been transferred to the surgery and neurology wards. 9.1% had been transferred to the ICU and 6.6% had been directly taken to the operation room. Conclusion: In this study pedestrian accidents with light motor vehicles such as motorcycles were the top factor in the head trauma injuries. The improvements of roads, educational programs for the drivers and increasing the quality and speed of emergency services should become the top priorities in order to decrease the traumas.