ارزيابي ايمني در پروژه هاي ساختماني بر اساس روش هاي تحليل سلسله مراتبي و فازي خاكستري

Safety assessment in construction projects based on analytic hierarchy process and grey fuzzy methods

صنعت ساختماني يكي از خطرناك‌ترين صنايع، با توجه به طبيعت منحصر به فرد آن است. با توسعه سريع ساختوساز در كشور ما، مشكلات ايمني در كارگاه‌هاي ساختماني به مشكلي جدي تبديل شده است. بنابراين توجه به ايمني و شناسايي شاخص‌هاي موثر بر آن و ارزيابي ايمني در پروژه‌ها به منظور بهبود عملكرد ايمني پروژههاي ساختماني ضروري شناخته شده است. روش بررسي: با توجه به اينكه عوامل موثر بر ايمني كارگاه‌ها داراي ويژگي‌هاي فازي و عدم قطعيت است، بنابراين از تحليل رابطه خاكستري فازي، براي مدل ارزيابي استفاده شده است. تئوري خاكستري كه از مجموعه روش‌هايي تصميم‌گيري چندشاخصه است، براي حل مسائلي كه دادههاي گسسته، اطلاعات ناقص و مبهم دارند به كار مي‌رود. همچنين وزن هر شاخص توسط فرايند تحليل سلسله مراتبي مشخص مي‌شود. در سه پروژه متفاوت ساختماني به صورت مطالعه موردي، شاخص‌هاي موثر ايمني ساختوساز شناسايي شده و وضعيت ايمني در اين كارگاه‌ها بررسي گرديد. يافته‌ها: با توجه به نتايج، شاخص تجهيزات كافي و اقدامات پيشگيري بيشترين وزن (0/307) و كمترين وزن را علامتگذاري صحيح (0/018) بدست آوردند. سپس با استفاده از روش فازي خاكستري (درجه رابطه خاكستري) وضعيت موجود ايمني در سه كارگاه ارزيابي و رتبه بندي شد كه پروژه 1 از لحاظ ايمني در سطح مطلوب‌تري قرار گرفت. نتيجه گيري: مقايسه نتايج با تحقيقات پيشين، ملاحظات تجربي و پرسش از گروه ارزيابي ريسك نشان داد كه اين راه حل قابل اعتماد و كارآمد است. لذا توصيه مي‌شود مديران ايمني ضمن استفاده از اين روش، از عوامل مهم شناسايي شده در اين مطالعه براي كمك به ارزيابي عملكرد ايمني و كاهش حوادث در پروژههاي ساختماني استفاده كنند.

Background and aims: The construction industry is known as one of the most dangerous industries according to its unique nature. With the rapid development of construction in our country, the safety problems at construction sites have become a serious problem. Therefore, paying attention to safety, identifying its effective indicators and projects’ safety evaluation is known as an essential issue for improving safety performance of construction projects. Methods: Regarding the factors influencing site safety which have fuzzy and uncertain nature, grey fuzzy analysis has been used in evaluating model. Grey theory which is one of the multi-criteria decision-making methods is used to solve problems with discrete, vague and incomplete data. Also Analytic Hierarchy Process (AHP) is used to determine weight of each index. In three different construction projects which are analyzed as case studies, the indicators affecting construction safety are identified and the site safety setting is studied. Results: According to the results, enough equipment and preventive actions index obtained the highest weight (0.307) and the least weight was for proper signage (0.018). Then, using grey fuzzy method, the current safety setting in three sites is evaluated and ranked. The safety setting of project 1 was more appropriate. Conclusion: Comparing the results with the past research, experimental observations and feedback from risk assessment group demonstrate that this method is reliable and useful; therefore, it is recommended that safety managers use this method and also use factors identified in this study for safety performance assessment and reducing construction projects accidents.