بررسي اثر دو ايستگاه كار قالي بافي بر خستگي عضلات ناحيه شانه به دو روش عيني و ذهني

Subjective and objective assessment of shoulder muscle fatigueon two carpet weaving workstations

كار طولاني مدت در شرايط استاتيك با پوسچر نامناسب، ريسك فاكتورهاي مهم در بروز اختلالات اسكلتي عضلاني قاليبافان به شمار مي‌روند. ايستگاه كاري نامناسب و پوسچر نامطلوب منجر به افزايش بار عضلاني و در نتيجه افزايش فعاليت الكتريكي عضلات و در نهايت بروز خستگي عضلاني مي‌شود. هدف از پژوهش حاضر، اندازه گيري بار عضلاني و خستگي به دو روش الكتروميوگرافي سطحي و مقياس بورگ10-CR است. روش بررسي: دو ايستگاه كاري رايج قاليبافي (پوسچر فرد در ايستگاه A: چهارزانو نشسته و در ايستگاه B: نشسته بروي صندلي) در آزمايشگاه شبيه سازي شد و 12 نفر زن قاليباف با ميانگين سن32/5 سال، به مدت سه ساعت، در دو روزكاري به قاليبافي پرداختند. ثبت سيگنال EMG در چهار عضله‌ي تراپزيوس چپ و راست و دلتوئيد چپ وراست، توسط الكترميوگرافي سطحي و نرخ‌گذاري ذهني خستگي ناحيه شانه، توسط مقياس 10- Borg CR انجام گرفت. جهت اندازه گيري فعاليت الكتريكي عضله و بار عضلاني شاخص RMS و جهت برآورد خستگي عضلاني شاخص فركانس ميانه از سيگنال خام EMG استخراج شد. يافته‌ها: بررسي نتايج نشان داد كه ميانگين RMS تمامي عضلات در ايستگاه A بيشتر از ايستگاه B است (p<0.05) همچنين در بين عضلات، در هر دو ايستگاه ميانگين RMS در عضله‌ي تراپزيوس بيشتر از عضله‌ي دلتوئيد است. در بررسي خستگي عضلاني به روش آناليز توام طيف و دامنه بروز خستگي در ايستگاه B بيشتر از ايستگاه A مشاهده شد. در نتايج حاصل از گزارش ذهني خستگي به وسيله مقياس بورگ تفاوتي در دو ايستگاه كاري وجود نداشت و در هر دو ايستگاه خستگي به يك ميزان گزارش شد. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به دست آمده مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه هر دو ايستگاه از لحاظ طراحي ارگونوميكي داراي مزايا و معايبي هستند كه در نهايت كار طولاني مدت در هر دو ايستگاه كاري منجر به خستگي عضلاني شده و خطر ابتلا به اختلالات اسكلتي عضلاني را افزايش مي‌دهد. به اين منظور انجام مطالعات بيشتر در زمينه‌ي طراحي ايستگاه كاري ارگونوميك براي قاليبافان ضروري است.

Background and aims: Long term working in a static and awkward posture is known as an important risk factorof work related musculoskeletal disorders in hand carpet weavers. Inappropriate workstation and awkward posture can increase the electrical activity and fatigue in muscles. The aim of this study was the measurement of muscle load and fatigue by surface electromyography and Borg CR-10 scale methods. Methods: Two typical carpet weaving workstations (A: seated with cross legged posture and B: seated on chair) were simulated in the laboratory and 12 women carpet weavers with mean age of 32.5 years, without any musculoskeletal problems in upper limb were invited to this study and they were asked to work in each workstation in separate days for 3 hours. Surface EMG signal recordings were done during these 3 hours for four muscles (bilateral trapezius and bilateral deltoid) andall subjects were asked to report shoulder region fatigue in Borg CR-10 rating scale. The RMS and MF values were extracted form row EMG signal to estimate the muscle activity and fatigue. Results: The result of this study shown that muscle activity in all muscles under the test in workstation A is higher than workstation B (p<0.05). In comparison between the muscles, the mean RMS of the trapezius is higher than bilateral deltoid (p<0.01). Joint analysis of spectral and amplitude for estimating the muscle fatigue shown that muscle fatigue incidence in workstation B is more than workstation A. In comparison between Borg CR-10 rating scale, there is no significant difference in two workstations. Conclusion: According to these results, it can be concluded that working in two workstations can increase the risk of work related musculoskeletal disorders in shoulder region and further studies and hence, designing the ergonomic workstation for carpet weavings is necessary.