بررسي حوادث حمل و نقل جاده اي مواد خطرناك در ايران

A survey on hazardous materials accidents during road transport in Iran

در سرتاسر جهان خصوصا در كشورهاي صنعتي حمل و نقل مواد خطرناك يك روند افزايشي را نشان مي دهد، همراه با افزايش حمل و نقل مواد خطرناك نگراني عمومي در ارتباط با اين مسئله خصوصا در ارتباط با حمل و نقل جاده اي و ريلي به علت عبور از مكانهاي پرجمعيت و محصور افزايش يافته است. در اين پژوهش ما بر آن هستيم تا با بررسي 656 حادثه حمل و نقل جاده اي مواد خطرناك كه بين سال هاي 1387 تا1391در ايران رخ داده اند، به تعيين علل وقوع حوادث و ارائه پيشنهادات لازم جهت بهبود وضع موجود، بپردازيم. روش بررسي: در اين مطالعه پس از تعيين علل وقوع حوادث، فراواني حوادث، ويژگيهاي مكاني، نوع مواد درگير در حوادث، توزيع ريسكهاي ناشي از حوادث، فراواني حوادث، جمعيت متاثر از حوادث حمل و نقل جاده اي مواد خطرناك، ريسك اجتماعي مربوط به اين حوادث و توزيع عناصر زيست محيطي متاثر از حوادث مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها: بر طبق آناليز صورت گرفته، علت 60/67 % از حوادث، مربوط به فاكتورهاي انساني بود، مجموعه بعدي از علل حوادث، شامل وسيله نقليه (%17/83)، در پي آن فاكتورهاي محيطي 11/44%) و در نهايت بسته بندي و بارگيري مواد خطرناك ( 10/06% ) بودند. نتيجه‌گيري: مطالعه صورت گرفته نشان داد كه فراواني حوادث در اين سالها به طور قابل توجهي افزايش يافته است و نياز به بهبود اقدامات ايمني در اين زمينه بيش از پيش احساس مي شود. كليد واژه ها: حمل و نقل مواد خطرناك، حوادث جاده اي، آناليز درخت رويداد.

Background and aims: All over the world, and particularly in industrialized countries, the transport of the hazardous materials has been continuously increasing. Public concern is focused mainly on road and rail transport, since the routes used for road and rail transportation of hazardous substances necessarily come closer and sometimes also cross densely populated areas. In these study 322 accidents that occurred during the road transport of hazardous materials (hazmat) in Iran from 2008 to 2012 was carried out. Methods: In this study, causes of accidents, accidents frequency, characteristics of the location, type of materials involved in the accidents, the distribution of risks of accidents, population affected by road traffic accidents, social risks of hazardous materials accidents and environmental factors affecting the distribution of the accidents were examined. Results: The results showed that the maincauses of accidents were human factors (60.67%), followed by vehicle transport (17.83%), environmental factors (11.44%) and packaging and loading (10.06). Conclusion: Our study showed that the frequency of accidents has increased significantly in recent years and the need for improving safety measures was revealed.