ارائه الگوي ارزيابي شرايط ارگونوميكي محيط كار با استفاده از مدل كانو و رويكرد تركيبي آن با مدل QFD

Development of a workplace ergonomics assessment pattern using KANO model and QFD integration approach

زمينه و هدف: در دهه هاي اخير توجه به فاكتورهاي ارگونوميكي در طراحي محيط هاي كاري در حال افزايش بوده است. امروزه بيشتر ارزياب هاي ارگونوميكي ايستگاه هاي كاري، جنبه هاي ارگونوميكي را يا از منظر نيازهاي تكنيكي و يا از منظر نيازهاي كاركنان بررسي مي كنند كه هر كدام از آن ها مي تواند در افزايش كارايي طرح تاثير گذار باشد. اما به نظر مي رسد كه دستيابي به يك مدل تلفيقي از اين دو عامل مي تواند در طراحي محيط كاري موثرتر واقع شود. از اين رو هدف تحقيق حاضر ارائه الگويي تلفيقي شامل نيازهاي كاركنان و نيازهاي تكنيكي به منظور ارزيابي ارگونوميكي محيط كار است. روش بررسي: تحقيق حاضر از نوع مطالعات توصيفي حل مدل است كه يك روش تركيبي از دو مدل كيفيتي، كانو و QFD را جهت توسعه طراحي بهينه محيط كاري ارائه مي دهد. اين تحقيق در بين 350 نفر از كاركنان واحدهاي صنعتي جهت شناسايي مشكلات مربوط به فاكتورهاي ارگونوميكي محيط كاري آنها انجام گرفته است. داده ها در قالب پرسشنامه هاي كانو جمع آوري شده، سپس وارد ماتريس خانه كيفيت شده و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته اند. نهايتاً در قالب يك مدل تركيبي، نيازهاي ارگونوميكي مطلوب كاركنان و همچنين مشخصات فني و مهندسي جهت طراحي بهينه، رتبه بندي شده اند. يافته ها: مهمترين فاكتور مربوط به نيازهاي كاركنان، وجود تجهيزات ايمني در محيط كاري و شرايط بهداشتي محيط كار مانند آلودگي هوا و شرايط استرس هاي حرارتي محيط كار بوده و مهمترين فاكتور مربوط به نيازهاي تكنيكي مربوط به هزينه انجام آن و وجود استاندارد هاي معتبر كشوري و توجه به راحتي انجام كار بوده است. نتيجه گيري: مديران واحدهاي صنعتي لازم است استراتژي هاي بهينه اي را با توجه به نيازهاي كاركنان و بازخورد اطلاعات دريافتي از آنها اتخاذ كرده و با توجه به نيازهاي تكنيكي در جهت تامين آسايش و رضايت كارمندان خود اقدام نمايند به صورتي كه با كمترين هزينه بهترين شرايط ارگونوميكي و رضايتمندي كاركنان حاصل گردد.

Background and aims: During last decades, attention to ergonomic factors has been increased. Nowadays, most ergonomic assessors in workstations, assess ergonomic factors, considering either technical requirements or workers needs, both of which can affect the design efficiency. However, it seems an integration model of these two factors can be more effective. Thus this paper aims to present a pattern to assess workplace ergonomy, considering both technical and workers’ needs. Methods: Present study is a kind of descriptive model solution studies, which uses a joining method of Kano model and Quality Function Development (QFD) to develop workstation optimal design. A survey was performed among 350 workers at industrial plants to identify problems of ergonomic factors in their work stations. The data were gathered using Kano questionnaire, then clarified and used in the house of Quality matrix. Finally in a joining model, a method is presented which is able to prioritize ergonomic requirements and technical characteristic to an optimal design. Results: The most important factors of workers requirement were safety tools and healthy conditions, such as air pollution and temperature stresses. The most important factore of technical requirement were cost and presence of national valid standards and attention to comfort in during the jobs. Conclusion: Industrial managers should choose optimal strategies concerning their workers requirements and information feedback. Also they should provide their workers with comfort and satisfaction concerning technical needs to gain most profit and less cost.