بررسي و تحليل شاخص هاي موثر بر ريسك رفتار معيوب (خطا) با رويكرد تصميم گيري چند معياره فازي در واحد توليد انرژي پالايشگاه صنعت نفت

Analysis of Indicators Affecting the Faulty Behavior Risk with Fuzzy Multiple

زمينه و هدف: رفتارهاي معيوب (خطا) ممكن است منجر به نتايجي چون اثرمنفي بر كارايي و بهره وري سيستم عملياتي، ايمني سيستم، توليد مستمر و سلامت نيروي كار شود؛ بنابراين هدف از اين پژوهش، بررسي و تحليل شاخص هاي موثر بر ريسك رفتار معيوب كاركنان در سيستم به كمك تكنيك هاي تصميم گيري چند معياره فازي در يكي از بخش هاي پالايشگاه نفت است. روش بررسي: اين مطالعه از نوع توصيفي تحليلي است. در اين مطالعه، از سه پرسشنامه استفاده گرديد. پرسشنامه اول به منظور غربال گري زيرشاخص ها توسط 32 نفر از كارمندان واحد تامين انرژي پالايشگاه نفت تهران تكميل گرديد. پرسشنامه دوم توسط 3 نفر از خبرگان همان واحد و پرسشنامه سوم توسط 4 نفر خبره تكميل گرديد. سپس از تكنيك هاي تصميم گيري چند معياره فازي (FMCDM) چون روش تحليل شبكه فازي(FANP) و تكنيك هاي برنامه نويسي VBA جهت تعيين وزن 4 شاخص اصلي و 15 زيرشاخص غربال شده استفاده شد. در پايان تكنيك بررسي و ارزيابي تصميم گيري آزمايشگاهي (DEMATEL) و نرم افزار متلب(Matlab) جهت تعيين شدت اثرپذيري و اثرگذاري زيرشاخص ها به كار گرفته شد. يافته ها: يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه در بين چهار شاخص اصلي شناسايي شده، شاخص عوامل ذهني، داراي بيشترين وزن و تاثير هستند و بعد از آن شاخص هاي عوامل سازماني، عوامل انساني و عوامل شغلي قرار دارند. همچنين در بين زيرشاخص ها بيشترين وزن و تاثير متعلق به زيرشاخص علاقه به شغل بود، بعد از آن زيرشاخص هاي خستگي و دانش و اطلاعات كاركنان قرار داشتند. از نظر شدت تاثيرگذاري زيرشاخص ها بر يكديگر زيرشاخص هاي تعهد مديريت و آموزش كاركنان به ترتيب، رتبه اول و دوم را داشتند و از نظر شدت تاثيرپذيري، زيرشاخص هاي جريان كار و توجه و تمركز به ترتيب در رتبه اول و دوم قرار داشتند. نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي تحقيق و تعيين وزن و شدت تاثيرگذاري و تاثيرپذيري شاخص ها و زيرشاخص هاي مرتبط با رفتار كاركنان، اطلاعات مفيدي در اختيار مديران و تصميم گيرندگان اين واحد توليدي قرار گرفت كه مي توان از آن ها در برنامه ريزي ها و تصميم گيري هاي آن واحد يا واحدهاي مشابه جهت كاهش ريسك، افزايش ايمني و افزايش بهره وري استفاده كرد

Background and aims: Faulty behavior may be lead to results such as negative effect on effectiveness and efficiency of operational systems، system safety، health of labor and continuous production. Therefore، the aim of this research is surveying and analyzing the indicators that are effected on Faulty Behavior Risk in the operational system with method of Fuzzy Multiple Criteria Decision Making (FMCDM) in one of the departments of Tehran oil refinery cooperation. Methods: This research is an analytical and descriptive study. There are three questionnaires that were used in this research the first questionnaire is completed by 32 staff of energy unit in order to screen indicators the second questionnaire is completed by 3 experts of that unit and the third questionnaire is completed by 4 experts. Then in order to determine weight of 4 main indicators and screened 15 subcriteria FMCDM techniques like ANP approach and Visual Basic programming technique were used. Finally in order to determine severity of influencing and being influenced of sub-criteria DEMATEL technique and Matlab software were applied. Results: Research findings showed that among four main identified indicators، indicator of subjective factors has the maximum weight and effect and then followed by indicators of institutional factors human factors and occupational factors respectively. Also among sub-criteria، interest in job sub-criteria had the maximum weight and effect، followed by fatigue and knowledge of workers sub-criteria. In view of severity of sub-criteria effecting to each other management commitment and employee training were identified respectively also in view of severity of influencing sub-criteria workflow and attention and focus sub-criteria were identified respectively. Conclusion: According to research findings and determination of weight and severity of influencing and being influenced sub-criteria relative to employees ś behavior، managers and decision makers of this unit will be obtain valuable information which can be used in planning and decision making of that unit or same units regarding declining risk and increasing safety and productivity.