بررسي خصوصيات مورفولوژيكي و مولكولي (28s rDNA) ديكروسليوم دندرتيكوم جدا شده از گوسفند، بز و گاو در استان مازندران

Morphological and Molecular (28s rDNA) Characterization of Dicrocoelium dendriticum Isolates from Sheep, Goat and Cattle in Mazandaran Province, Iran

سابقه و هدف: ديكروسليازيس بيماري شايع در نشخواركنندگان است كه توسط گونه هاي مختلف ديكروسليوم ايجاد مي شود. اين انگل در مجاري صفراوي و كيسه صفراي نشخواركنندگان و به طور تصادفي انسان ديده مي شود. اهميت اقتصادي ديكروسليازيس به علت خسارت به كبد و در نتيجه از دست دادن مقادير قابل توجهي از مواد پروتئيني مي باشد. بنابراين هدف از اين مطالعه، بررسي پارامترهاي مورفومتريك و مولكولي (PCR و PCR-RFLP) ايزوله هاي گوسفندي، بزي و گاوي ديكروسليوم دندرتيكوم در استان مازندران در سال هاي 1392-1394 مي باشد. مواد و روش ها: در اين مطالعه توصيفي، در مجموع 50 ايزوله ترماتود از كبدهاي گوسفندي (20 مورد)، بزي (20 مورد) و گاوي (10 مورد)، از كشتارگاه هاي مازندران جمع آوري شدند. كرم هاي بالغ با روش هاي مورفومتريك و مولكولي ناحيه 28s rDNA مورد بررسي قرار گرفتند. براي تشخيص گونه ي انگل از تكنيك PCR-RFLP استفاده شد. علاوه بر اين، تعدادي از نمونه ها تعيين توالي شدند. يافته ها: تمام ايزوله هاي سه ميزبان (گوسفند، بز و گاو) در اغلب شاخصه هاي مرفولوژيك با هم اختلاف معني دار داشتند. در مورد شاخص بيضه هاي انگل، كه شاخص قابل اعتمادي براي تشخيص افتراقي گونه هاي ديكروسليوم مي باشد، در تمام ايزوله ها، بيضه ها پشت سر هم قرار داشتند و اختلاف معني داري در اندازه آن ها در بين ميزبانان مختلف مشاهده نشد. در بررسي مولكولي چهار باند bp116، bp145، bp 393 و bp409 از محصول PCR بعد از تماس با آنزيم مشاهده شد. در بررسي توالي ايزوله هاي انگل، اختلاف ژنتيكي چنداني ديده نشد، در حالي كه در بررسي مورفومتريك، تفاوت هايي مشاهده شد. استنتاج: بررسي هاي مولكولي و مورفومتريك نشان داد كه ديكروسليوم دندريتيكوم تنها گونه ي آلوده كننده ي گوسفند، بز و گاو در استان مازندران است.

Background and purpose: Dicrocoeliasis is a prevalent parasite in ruminants caused by different species of Dicrocoelium spp. This parasite lives in bile duct and gallbladder of ruminants and accidentally in human. The economic significance of dicroceliasis is due to direct damage to the liver and, consequently, to the loss of significant amounts of protein. The present study aimed to investigate the morphometric and molecular (PCR and PCR-RFLP) parameters of Dicrocoelium species isolates from sheep, goat, and cattle in Mazandaran province, Iran during 2013-2015. Materials and methods: In this descriptive study, 50 trematodes isolated from livers of sheep (n= 20), goat (n= 20), and cattle (n= 10) were collected form abattoirs in Mazandaran province. Adult worms were studied by morphometric and molecular methods on 28s rDNA. The RFLP technique was used to identify the genus. Some samples were also sequenced. Results: All isolates of three hosts (sheep, goat, and cattle) showed significant differences in many morphological parameters. According to characterization of testicles that is a remarkable characteristic for differential diagnosis of Dicrocoelium species, they were in tandem position in all isolates. Moreover, no significant difference was observed in their size in different hosts. Four bands, including 116, 145, 393, and 409 bp were produced from PCR method after treatment by enzyme. In molecular technique, there were no any significant differences but in morphometric analysis, some differences were found. Conclusion: The molecular and morphometric results indicated that D. dendriticum is the only species infecting sheep, goat, and cattle in Mazandaran province.