ارزيابي ساختار پارك‌هاي شهري تبريز با تحليل شبكه و مكان‌يابي بهينه آن با استفاده از مدل FAHP

Evaluating the structure of urban parks in Tabriz using network analysis and their optimal location by FAHP

فضاهاي ­سبز­ شهري و به­ خصوص پارك ها عنصري مهم و حياتي هستند كه اهميتي ويژه­ در برنامه ­ريزي شهري دارند. توزيع و پراكنش پارك­هاي شهري براي دسترسي مناسب و ارائه خدمات به ساكنان شهري اهميت زيادي در شهرنشيني امروز دارد. هدف اين پژوهش ارزيابي عملكرد و محدوده سرويس­ دهي پارك­هاي شهري مناطق ده گانه شهر تبريز با استفاده از تحليل شبكه و مكان­ يابي مكان­هاي مناسب جهت توسعه فضاي سبز با استفاده از تحليل شبكه و مدل FAHP مي ­باشد. تحليل شبكه با استفاده از نقشه كاربري اراضي و شبكه معابر به انجام شده و در ادامه با استفاده از 8 معيار مكاني تاثيرگذار بر توسعه پارك­هاي شهري نسبت به مكان­ يابي پارك­ها اقدام شده است. نتايج ارزيابي عملكرد پارك­ها در سطح شهر تبريز بيانگر اين است كه دسترسي به پارك ­هاي همسايگي تنها در مناطق مركزي شهر مناسب مي­ باشد و مناطق ديگر دسترسي كافي به اين نوع از پارك­ها ندارند. دسترسي به پارك­ هاي محل ه­ا­­­ي در قسمت­هاي شرقي، شمال ­غربي و جنوب شهر تبريز از وضعيت مناسبي نداشته ولي بقيه مناطق از دسترسي مناسب برخوردار م ي­باشند. پارك­هاي ناحيه ­اي، منطقه ­اي و شهري نيز به ترتيب در قسمت­هاي غربي، شرقي و جنوب­ شرقي شهر تبريز دسترسي مناسب داشته و بقيه مناطق شهري با محدوديت­ هايي از لحاظ دسترسي و برخورداري از پاركهاي شهري مواجه مي­ باشند. ارزيابي نتايج حاصل از مدل FAHP براي استقرار و مكانيابي فضاهاي سبز شهري بيانگر اين است كه مناطق مركزي و شرقي تبريز از اولويت بيشتري جهت توسعه فضاي سبز برخوردار مي ­باشند.

Urban green spaces and parks are considered as a critical component of the urban planning process. Spatial distribution of parks is an important factor in proper accessibility of urban residents to such services. The present study aims at evaluating the coverage of service areas that urban parks provide for people as well as their functions in 10 urban regions of Tabriz city using network analysis and FAHP methods to find the optimal location for expanding and developing the green spaces. The network analysis was done using land use and transit network maps. Then, based on eight effective locational criteria, the location of urban parks was completed. The results indicated that central regions of the city have better access to the neighboring parks than the others. Also, access to local parks is not proper in east, north-west and south areas of Tabriz, but other areas do so. Accessibility to district, regional, and urban parks is suitable in western, eastern and south-eastern parts of Tabriz. Application of FAHP to locating green spaces showed that central and eastern regions of Tabriz are more suitable for creating and expanding the parks and green spaces.