كليدواژه :
هفت پيكر , حكايت گنبد سبز , مناظره عقل و فراعقل , خدامحوري
چكيده فارسي :
تقابل عقل و عشق (فراعقل)، به عنوان يكي از مهم‌ترين مسائل مورد بحث در تاريخ ادب عرفاني، نه تنها در اشعار شعراي عارف بلكه در برخي از آثار ارزشمند غنايي ادب فارسي نيز نمود و جلوه بارزي يافته و به صور گوناگون در قالب داستان‌ها، تمثيلات و حكايات مختلف بيان گرديده است. منظومه «هفت پيكر» كه چهارمين منظومه از دفتر رنگارنگ پنج گنج نظامي و يكي از شاهكارهاي ادب فارسي است، از آثاري است كه مي‌توان نگرش‌هاي عرفاني متنوعي را در آن جست؛ به‌ويژه كه هر كدام از حكايت‌هاي هفت‌گانه آن متضمن نكته و رمزي عرفاني است. در اين ميان، حكايت روز دوشنبه در گنبد سبز كه توسط دختر پادشاه خوارزم نقل مي‌شود، حاوي مناظره و گفتوگوي دو شخصيت محوري داستان است كه مي‌تواند با توجه به برخي نمادها و نشانه‌هاي عرفاني و نيز حالت نمادگونۀ خود شخصيت‌ها، با مناظره و گفتوگوي عقل و عشق (فراعقل) از منظر عرفان سنجيده شود.
چكيده لاتين :
The contrast between reason and love, as one of the most important issues in the history of mystical literature, not only in the poetry of the mystic poets, but also in some of the valuable works of the Persian literary riches, and has become apparent in various forms in the format of stories, analogies and various anecdotes. The “Haft peykar”, the fourth episode from the colorful book of the Nizamiʼs Five Treasure and one of the masterpieces of the Persian Literature, is one of the works that can be found in various mystical attitudes in it, in particular, each of its seventh-century stories implies a mystical point. Meanwhile, the story on Monday in the green dome, quoted by the daughter of the king of Khwarazm, contains a debate and dialogue between the two main characters of the story, which can, with regard to some mystical symbols, and the symbolic character of the characters themselves, be debated and dialectic of reason and Love (superhero) is measured from the perspective of mysticism.
