تحليل فضايي نشاط اجتماعي در سطح مناطق شهري مشهد

Spatial analysis of social happiness in Mashhad

با توجه به تعريف محوري نشاط اجتماعي بر پايه نظر وينهوون بايد گفت كه وي رفتاري را نشاط بخش مي‌داند كه موجب مطلوب بودن كيفيت زندگي مي‌شود. بنابراين هدف اين نوشتار تعريف تحليل فضاي نشاط اجتماعي در سطح مناطق شهري بوده است. ابتدا بايد گفت فردي كه نشاط خود را از طريق شيوه‌هاي رفتاري و بياني با انرژي بالا، جذابيت، شوخ طبعي، شور و شعف در محافل صميمي به ديگري سرايت مي دهد، جزء تيپ گرم نشاط دهنده قرار مي‌گيرد و اگر حس خوب را به ديگري انتقال دهد، تيپ سرد نشاط دهنده تعريف مي‌شود. بعد از مصاحبه با افراد نشاط دهنده در اين پژوهش به افرادي برخورديم كه عكس افراد نشاط دهنده بودند، اين افراد نشاط گيرنده تعريف شده‌اند كه حاصل نشاط آنها در محافل صميمي رسيدن به آرامش و آسودگي خاطر بوده است. با توجه به اين گروه‌‌بندي بايد بيان كرد كه درحوزه سرزندگي اجتماعي در شهرها، متغير نشاط اجتماعي به همراه مولفه‌هاي آن نقش به‌سزايي در زندگي افراد و برنامه‌ريزي شهري خواهد داشت. براساس چنين فرايندي روش تحقيق اين پژوهش به صورت تركيبي بوده كه در گام اول از روش كيفي (مطالعه موردي جمعي)، در مرحله بعد روش كمي (پيمايش) و در آخر هم از روش درون‌يابي نقطه‌اي استفاده شده است. نمونه‌گيري براساس اين سه گام به صورت موردي نوعي،تصادفي و مكاني - منطقه اي بوده است. قلمرو تحقيق شهر مشهد و مناطق آن در نيمه اول سال 1397 بوده است. ابزار جمع‌آوري اطلاعات، مصاحبه نيمه عميق، پرسشنامه مصاحبه‌اي و ترسيم توزيع فضايي يافته‌ها بر روي نقشه مناطق شهري بوده است. يافته‌ها بيانگر اين است كه معيار نشاط اجتماعي شهروندان در حد متوسط بدست آمده است، مناطق(1-2-4-5) در موقعيت متوسط رو به پايين، منطقه 9 در سطح متوسط و مناطق(3-6-7-8-10-11-12 و ثامن) متوسط رو به بالا قرار گرفته اند. از نظر نشاط بخشي اجتماعي مناطق 10-11-12به ترتيب در بالاترين موقعيت نشاط اجتماعي و مناطق 5-4-1 به ترتيب در پايين ترين موقعيت قرار داشته‌اند. در بين مناطق شهري مشهد منطقه 10 در جايگاه اول نشاط بخشي اجتماعي و منطقه 5 شهري در آخرين رتبه‌بندي مناطق 13گانه قرار گرفته است.

Based on the definition of social happiness advocated by veenhoven, it can be posited that he considers happiness as the type of behavior that leads to desirable quality of life. The purpose of this paper is to define and analyze social happiness at urban areas. First of all, it should be noted that one who drives happiness by spreading joy through energetic behaviors and expressions, charm, humors and passions in friendly and intimate circles is considered as belonging to the warm-type happiness promotion category. Further, one who conveys a good sense to others belongs to the cold-type happiness promotion category. After interviewing the happiness promoters in this study, we came across people who were the opposite of the former group. We labeled them as happiness reception, who absorbed joy and happiness in the intimate circles. Based on this classification, it should be stated that as far as social vitality in cities is concerned, the social happiness variable and its components play a significant role in the life of individuals and urban planning. Based on this process, in the present paper a mixed research methods was used. The first step involved a qualitative study (collective case study). The second step was a quantitative analysis (survey) and the last step was the point interpolation. Based on these three steps, a random and spatial-regional based sampling was conducted. The research area was the city of Mashhad and its districts during the second half of 2018. The data collection instrument was a semi-structured interview, an interview-based questionnaire, and a spatial distribution mapping of the findings on the urban areas. The results showed that the social vitality of citizens was at the average level. Meanwhile, districts (1-2-4-5) were lower than average; district 9 was at the average level and districts (3- 6-7-8-10-11-12 and Samen area) were higher than average. In terms of the social happiness, districts 10-11-12 had the highest and districts 1-4-5 had the lowest social vitality. In the urban areas of Mashhad, districts 10 and 5 had the highest and lowest social vitality among the 13 urban districts of the city, respectively.