تبيين رفتار حفاظت از آب كشاورزان با استفاده از تئوري توسعه‌يافته رفتار برنامه ريزي شده: مورد مطالعه شهرستان الشتر

Explanation of Farmers' Water Conservation Behaviors Using Extended Planned Behavior Theory: The Case of Farmers in Aleshtar County

مهم‌ترين دغدغه كشورهاي در حال توسعه، حفظ امنيت غذايي در سطح ملي و خانوار مي باشد. از طرفي، بدون آبياري، دستيابي سريع به رشد محصولات كشاورزي كه يكي از ابعاد مهم امنيت غذايي است، امكان پذير نمي باشد. بنابراين كمبود آب سبب عدم امنيت غذايي مي شود. ازآنجايي‌كه بخش كشاورزي بزرگترين مصرف‌كننده آب در ايران است؛ بنابراين حفاظت و استفاده مناسب از آب توسط كشاورزان در زمان حال و آينده تأثير زيادي بر امنيت غذايي كشور دارد. مقاله حاضر با استفاده از تئوري رفتار برنامه ريزي شده به‌عنوان مباني نظري تحقيق، نيت و رفتار حفاظت از آب كشاورزان را درشهرستان الشتر استان لرستان بررسي نمود. نمونه تحقيق، 360 نفر از كشاورزان شهرستان الشتر بودند كه بر اساس نمونه گيري چند مرحله اي تصادفي طبقه ايانتخاب شدند. نتايج تحقيق نشان داد، سه متغير نگرش، هنجار اخلاقي و هويت خود بر نيت افراد نسبت به حفاظت از آب تأثير مي گذارند. از طرفي رفتار حفاظت از آب به‌طور معني داري توسط كنترل رفتاري درك شده و نيت تبيين مي شود. علاوه بر اين يافته ها نشان داد، با افزودن دو متغير هنجار اخلاقي و هويت خود به تئوري رفتار برنامه ريزي شده، قدرت پيش بيني تئوري افزايش مي يابد. در نهايت، بر اساس نتايج تحقيق، پيشنهاد‌هايي جهت مصرف بهتر آب توسط كشاورزان ارائه گرديد.

Maintaining food security at the national and household level is a major priority in most developing countries. However, without irrigation, the rapid increases in agricultural yields and outputs could not have been achieved. Thus, water scarcity leads to food insecurity. Agricultural sector is the largest consumer of water in Iran. Thus, conservation and appropriate use of water by farmers in past and present could have a significant impact on food security of the country. This paper used the theory of planned behavior as the theoretical base, to investigate the intention and water conservation behavior of farmers in Aleshtar county of Lorestan province. Sample of the research was selected based on multistage stratified random sampling (n = 360). Findings revealed that, three variables influenced intention toward water conservation: attitude, personal norm, and self-identity. In other hand, water conservation behavior was significantly determined by self-efficacy and intention. The results also showed that, adding two variables, personal norm and self-identity, to Theory of Planned Behavior increase the theory predictive power. Finally, based on the research results, suggestions for better use of water by farmers were provided.