واكاوي رفتار كشاورزان در پذيرش فناوري آبياري تحت فشار در شهرستان دشتستان

Farmers' Adoption Behavior of Pressurized Irrigation Technology in Dashtestan County

در حال حاضر، كمبود آب به يك نگراني عمده در كشور بدل شده است و به طور مشخص، كشاورزي در كانون اصلي مشكل كمبود آب قرار دارد. در اين بين، استفاده از فناوري ­هاي مدرن آبياري به عنوان يكي از چندين راه حل ممكن براي اين مشكل مطرح شده است. اين پژوهش پيمايشي با هدف واكاوي رفتار پذيرش فناوري‌هاي آبياري تحت فشار توسط كشاورزان شهرستان دشتستان به انجام رسيد. جامعه ي آماري شامل تمام كشاورزان اين شهرستان به تعداد 20000 نفر بود. حجم نمونه بر اساس فرمول كوكران 243 نفر تعيين شد. نمونه‌گيري به شيوه تصادفي طبقه‌­اي با انتساب متناسب صورت گرفت. روايي پرسشنامه به­ عنوان ابزار پژوهش توسط گروهي از صاحب‌نظران مورد تأييد قرار گرفت. ضريب آلفاي كرونباخ براي ارزيابي پايايي بخش ­هاي مختلف پرسشنامه بين0/87 تا 0/97 به دست آمد. طبق ضريب همبستگي، بين سن، سابقه كار كشاورزي، تعداد افراد خانواده شاغل به كشاورزي، دريافت وام كشاورزي، دريافت وام آبياري تحت‌فشار، ميزان سرمايه‌گذاري در مزرعه و در تأمين آب، فاصله مزرعه تا مركز خدمات، تعداد كارگر، تعداد قطعات زمين زراعي، تعداد كشاورزان هم‌جوار كاربر آبياري تحت‌فشار، ميزان ملاقات با مروجان و ميزان شركت در كلاس‌هاي ترويجي با پذيرش آبياري تحت‌فشار رابطه­ ي مثبت معني‌داري وجود دارد. نتايج تحليل مسير نشان داد كه بيشترين تأثير بر پذيرش فناوري آبياري تحت فشار مربوط به متغير دانش با ميزان تأثير كل0/359 است. روي‌هم‌رفته، نتايج اين تحقيق نشان داد مجموعه‌اي از متغيرهاي زراعي، اقتصادي، فني، فردي و روان‌شناختي و حمايتي بر پذيرش فناوري آبياري تحت‌فشار تأثيرگذارند.

Nowadays, water scarcity has become a concern in Iran, and agriculture in particular appears to be at the core of the water shortage problem. The use of modern irrigation technologies has been proposed as one of several possible solutions. This survey research aimed to analysis adoption behavior of pressurizedirrigation technology by farmers. Statistical population of this research consisted of all the farmers of Dashtestan county (N=20000), Bousher Province. Using Cochran formula, size of the sample was determined (n=243). The respondents were selected by stratified sampling technique. Content validity of the questionnaire as research tool was confirmed by a panel of experts. Calculated Coronbach alpha coefficients (0.87 - 0.97) revealed that the reliability of the questionnaire was suitable. Correlation coefficients revealed positive significant relationship between age, farming experience, numbers of family members which engaged in farming, agricultural loans, loans used for developing pressurized irrigation, farm investment, investment in water supply, distance to the nearest center of Agricultural Services, number of labor, number of farmland plots, number of neighboring farmers which used pressurized irrigation, contacts with extension agents and participation in extension courses as independent variables with the adoption of pressurized irrigation, as dependent variable. The results of path analysis showed that "knowledge" has most impact on adoption of pressurized irrigation system with total path coefficient 0.359. Overally, findings of this research indicated that adoption behavior of pressurized irrigation technology was influenced by a set of variables, including: farming variables, economic variables, technical variables, personal and psychological variables, and support service variables.