رمزگشايي اهل سنت از سريال هاي تاريخي مذهبي سيما؛ مطالعه موردي آثار شاخص داوود ميرباقري

Iranian Historical – Religious TV Series’ Decoding by Sunnis’: A Case Study of Davoud Mirbagheri Works

هدف اين نوشتار، بررسي چگونگي انواع مفاهمه گفتماني سريال هاي مذهبي ـ تاريخي از منظر رمزگشايي مخاطب اهل سنت است و به اين سبب، به تحليل گفتمان مهم ترين سريال هاي مذهبي ـ تاريخي سيماي جمهوري اسلامي ايران، به كارگرداني داوود ميرباقري ـ مطالعه موردي سه سريال شاخص امام علي (ع)، مسافر ري و مختارنامه ـ از منظر اهل سنت پرداخته و با ملاحظه حقوق اقليت هاي ديني در رسانه ملي، به تصريح و تشريح دو اصل بنيادين «حفظ وحدت» و «صدور گفتمان انقلاب» در راستاي «منافع ملي» و «التزام عملي به قانون اساسي» مي پردازد. همچنين به اين پرسش پاسخ مي دهد كه پيامدهاي عدم رعايت اين دو اصل در ساخت و توزيع محتواي سريال هاي تاريخي ـ مذهبي چيست؟ نظريه هاي به كار رفته در اين پژوهش عبارتند از: نظريه استفاده، نظريه خشنودي و مدل رمزگذاري ـ رمزگشايي استوارت هال. روش تحقيق در اين پژوهش، تحليل گفتمان متن و فرامتن (از منظر مخاطب هدف پژوهش) بوده كه با بهره گيري از مدل سناريوسازي استقرايي چهارگانه، به جمع بندي و ارائه راهكار مي پردازد. از اين رو، يافته هاي تحقيق بر فرض هاي مختلف مخاطب شناختي و واكنش هاي متفاوت آنان (شامل طيف وسيعي اعم از كم توجهي، عدم استفاده از رسانه، خودتحريمي رسانه اي، انزوا، مذاكره و حتي تقابل) مبتني است. بنابراين، با تاكيد بر هويت ملي و ساخت سريال هايي از شخصيت ها يا دوره هاي تاريخي مورد وفاق شيعه و سني، مي توان به سمت وحدت آفريني و پرهيز از مسئله سازي گام نهاد.

The purpose of this article is to address the communication discourse of Iranian historical – religious TV series based on the decoding of Sunnis and it is determined to analyze the discourse of the most important historical – religious TV series of IRIB directed by Davoud Mirbagheri from the perspective of Sunnis. Through realizing rights of religious minorities of religious TV programs it addresses the two fundamental principles of "unity" and "export of revolution discourse" consistent with "national interest" and adherence to the Constitution. This article aims to answer the question: what are the consequences of non-compliance with these two principles in the production and distribution of historical – religious TV series contents? The methodology of this study is text and hypertext discourse analysis that in the conclusion using inductive scenario building models, it summarizes and provides solution. Case studies of the present study include three works directed by Davoud Mirbagheri i.e. Imam Ali, Ray passenger and Mokhtarnameh historical – religious TV series. The applied theories in the research include use and gratification approach and encoding-decoding model by Stuart Hall. Results of this study support the notion that these series are produced by textual and hyper textual decoding, unhappiness, the absence of media and audience’s self-censorship and thus isolation, negotiation and conflict. Therefore, with emphasis on national identity, development of the series of characters and historical periods agreed by Shiite and Sunnis and developing religious series regardless of denomination and adherence to ethical principles, it is possible take steps to avoid problems.