عنوان مقاله :
واكاوي جايگاه ارزيابي متن روايات سبب نزول در ميان روش‌هاي مرسوم
پديد آورندگان :
جمال الدين خوش خاضع، محمد دانشگاه فردوسي مشهد , طباطبايي، كاظم دانشگاه فردوسي مشهد
كليدواژه :
اسباب نزول , روايات سبب نزول , شان نزول , نقد سند , نقد متن , ارزيابي سند , ارزيابي متن
چكيده فارسي :
ارزيابي يا نقد روايات سبب نزول، همواره يكي از محورهاي مهم پژوهش در تفسير و علوم قرآني بوده است. سيري در آثار اين حوزه نشان مي‌دهد كه قرآن‌پژوهان در اين زمينه، افزون بر ارزيابي‌هاي سندي و متني، از گونه‌هايي ديگر نيز بهره برده‌اند. گونه‌هايي چون ارزيابي بدون تصريح به روش، ارزيابي با قواعد كلي و صوري چون «الفاظ حاكي از روايات سبب نزول»، «تعدد سبب، تكرّر نزول و تأخر حكم و نزول از هم» و «اعتبار عموم لفظ در برابر خصوص سبب» كه بازگشت آن‌ها نيز به ارزيابي‌هاي سندي و متني است. در اين جستار با استفاده از روش توصيفي‌تحليلي، افزون بر بيان ديدگا‌ه‌هاي مختلف، كارايي هريك از گونه‌هاي فوق مورد بررسي قرار گرفته و كاستي‌هاي آن‌ها برشمرده شده است. در پايان با توجه به كاستي‌هاي مذكور از يك سو و ظرفيت‌هاي بالقوۀ ارزيابي متن روايات سبب نزول از سوي ديگر، اين روش از حيث نظري به‌عنوان كارآمدترين روش در ميان روش‌ها و گونه‌هاي مرسوم معرفي شده است.
