بررسي اعتبار روايت «ليله الرغائب» و تحقيق در معناي رغائب

يكي از اعمال ماه مبارك رجب، صلاه الرغائب است كه مطابق روايتي منقول از رسول خدا (ص) انجام آن در نخستين شب جمعۀ ماه رجب، موسوم به ليله الرغائب، سفارش شده است. در مقالۀ حاضر، بعد از بررسي سند حديث و اثبات ضعف آن، مشروعيت انجام اعمال اين شب به‌قصد رجاء تبيين، و در ادامه دربارۀ معناي «رغائب»، تفسير آن به شب آرزوها نقد شده است. فرهنگ‌هاي لغت و روايات تاريخي و ديني روشن مي‌كند كه «رغائب» به‌معناي اين كلمه عطاها و بذل و بخشش‌هاي بزرگ است كه در ميان سخاوتمندان و صاحبان اموال رايج بوده است. اما آموزه‌ها و روايات ديني، معناي «رغائب» را از عطاهاي صرفاً مادي به عطاهاي بزرگ معنوي ارتقا داده است. نتيجه آنكه معناي «رغائب» در ليله الرغائب و صلاه الرغائب و نافلۀ صبح، عطاهاي بزرگ مادي و معنوي اين‌جهاني و عمدتاً ناظر به رزق و روزي، و توفيقات و بركات معنوي است كه خداي تعالي به بركت اين نمازهاي واردشده به بندگانش عطا خواهد كرد.