اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر علائم روان شناختي، سبك هاي مقابله اي و كيفيت زندگي بيماران ديابتي نوع II

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Psychological Symptoms, Coping Styles, and Quality of Life in Patients with Type-2 Diabetes

زمينه و هدف: مشكلات روان ­شناختي بيماري ­هاي مزمن از جمله ديابت كه اغلب ناديده گرفته مي شوند، لزوم توجه بيشتر به درمان مناسب را روشن مي ­سازد. هدف اين پژوهش، بررسي اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر علائم روان ­شناختي، سبك­ هاي مقابله­ اي و كيفيت ­زندگي در مبتلايان به ديابت II بود. روش كار: تحقيق از نوع نيمه تجربي با طرح پژوهش پيش آزمون- پس آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري شامل كليه بيماران ديابت II از بين مراجعه كنندگان به بيمارستان طالقاني شهركرمانشاه بود (490 =N) كه براساس معيارهاي ورود به پژوهش و معيارهاي تشخيصي DSM_IV_TR و پرسش نامه هاي افسردگي، اضطراب و استرس (DASS-21)، كيفيت زندگي (WHOQL-26) و سبك­ هاي مقابله ­اي (SISS)، افرادي­ كه داراي بالاترين نمرات بودند، با روش نمونه گيري هدفمند انتخاب و به صورت تصادفي به گروه­ هاي آزمايش و كنترل (8=n1=n2) تقسيم شدند. گروه آزمايشي 8 جلسه مداخله درماني 120 دقيقه­اي طي دو جلسه در هفته را دريافت نمود. اطلاعات به ­دست آمده با SPSS-16 و روش ­هاي آمار توصيفي و تحليل كوواريانس چند متغيري (MANCOVA) تجزيه و تحليل شد. يافته ها: نتايج پژوهش نشان داد كه تفاوت معناداري بين گروه­ هاي آزمايش و كنترل در نمرات كلي افسردگي، اضطراب، استرس و سبك­ هاي مقابله ­اي (مساله ­مدار، هيجان­ مدار و اجتنابي) وجود دارد (0/05>p). همچنين در نمرات كلي كيفيت ­زندگي و مولفه ­هاي سلامت روان­ شناختي، اجتماعي و محيطي تفاوت معناداري مشاهده گرديد (0/05>p) اما در سلامت جسماني اين تفاوت معنادار نبود. نتيجه گيري: نتايج بر اهميت كاربرد اين مداخله بر علائم روان­ شناختي در بيماران مزمن جسمي و ارائه افق­ هاي جديد در مداخلات باليني تاكيد دارد.

Background & objectives: Psychological problems of chronic patients, especially diabetes, that often are ignored, need special attention to proper treatment. The aim of this study was to investigate the effectiveness of acceptance and commitment therapy on psychological symptoms, coping styles and quality of life in patients with type-2 diabetes. Methods: The research design was a semi-experimental one with pretest-posttest and control group format. The sample included all in patients with type II diabetes who referred to Taleghani Diabetes Hospital in Kermanshah city in 2014-15 (N=490), who were assessed based on DSM_IV_TR criteria, DASS-21, WHOQOL-26, and coping styles. Those who got highest scores were selected. The study subjects, were randomly divided into experimental and control groups (n1=n2=8). The experimental group was exposed to 8 sessions of two hours ACT. The data was analyzed using descriptive statistics and multivariate analysis of covariance (MANCOVA) by SPSS-16 software. Results: The results showed significant difference between experimental and control groups total scores in depression, anxiety, stress, coping styles (Problem Solving, Emotional, Avoidance), (p<0.05). Also, quality of life, psychological, social and environmental health components had significant difference, (p<0.05), but no difference was observed in physical health (p>0.05). Conclusion: The results emphasize the importance of this intervention in psychosomatic and chronic diseases and provide new horizons in clinical interventions.