واكاوي شبكه ي نهادي ترويج و آموزش كشاورزي استان كرمان: كاربرد تحليل شبكه اجتماعي

Analysis of Agricultural Extension and Education Organizational Network in Kerman Province: Social Network Analysis

پژوهش حاضر با هدف واكاوي شبكه ي نهادي ترويج و آموزش كشاورزي تكثرگرا در سطح استان كرمان اجرا شده است. در اين راستا با استفاده از مشاهده مستقيم و همچنين مصاحبه غير ساختارمند با افراد متخصص و مطلع كليدي (163 نفر)، تعداد 51 نهاد دولتي، خصوصي، انتفاعي و غيرانتفاعيفعال در حوزه ي آموزش و ترويج كشاورزي در سطح استان كرمان، شناسايي و ارتباطات و تعاملات بين اين نهادها با بهره گيري از رويكرد تحليل شبكهي اجتماعي در چهار شبكه ي تبادل اطلاعات، همكاري، هماهنگي و شراكت تحليل و بررسي شد. طبق نتايج پژوهش پيوندهاي تبادل اطلاعات و همكاري در بين كنشگران نهادي، وضعيت نسبتاً مطلوبي دارند، اما در پيوندهاي هماهنگي و شراكت، شبكه هاي نهادي متراكمي مشاهده نمي شود و ميزان انسجام اجتماعي بر اساس اين دو پيوند ضعيف مي باشد. همچنين نتايج پژوهش نشان داد كه در پيوندهاي مورد بررسي، سازمان جهاد كشاورزي، مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي، سازمان تعاون روستايي، اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري، اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي، مراكز آموزش دانشگاهي و سازمان بسيج مهندسين كشاورزي و منابع طبيعي از مهم‌ترين نهادهاي ذي نفوذ و داراي تأثير بر نهادهاي ديگر مي باشند. اين در حالي است كه در اكثر موارد نهادها و تشكل هاي غيردولتي و مردمي كه ارتباط تنگاتنگي با جامعه هدف كشاورزي و روستايي دارند، از لحاظ اقتدار، نفوذ و توانايي كنترل شبكه در سطح پاييني قرار دارند و در نظام ترويج و آموزش كشاورزي تكثرگراي موجود در عمل به حاشيه رانده شده اند و حمايت هاي كمتري دريافت ميكنند.

This study was conducted to analysis of agricultural extension and education organizational network in order to establish pluralistic extension system in Kerman Province. Using direct observation and unstructured interviews with experts and key informants (n:163) specialized in agricultural extension and education, 51 active governmental, private, non-profit and profit organizations in extension and education sector of Kerman province were recognized. Social Network Analysis was accomplished to identify connections and interactions between these organizations in four types of information sharing, cooperation, coordination and partnership networks. The results showed that knowledge sharing and cooperation networks had good condition between different organizations. But, there was an unsuitable situation in terms of coordination and partnership of organizational networks which led to the weak social cohesion. Findings revealed that Jihad Agricultural Organization, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Organization of Rural Cooperative, Department of Natural Resources and Watershed Management, Chamber of Commerce, Industries, Mines and Agriculture, University Education Centers, Government House and Agricultural and Natural Resources Engineers of Basij Organization, were the most strong and effective organizations. On the other hand, NGO’s which have the most connections and interactions with the target population of the province were located in lower level due to the authority, dominance and the ability of control of the networks. So, they were marginalized in current pluralistic system of agricultural extension and education.