اثرات تالاب زريوار مريوان بر معيشت پايدار خانوارهاي روستايي

The Impacts of Zarivar Wetland on the Sustainable Livelihoods of Rural Households

تالاب­ها به‌عنوان يكي از باارزش­ترين زيست­بوم­ هاي طبيعي از كاركردهاي متنوعي برخوردارند كه مي­توانند بر سطح معيشت مردم محلي تأثيرگذار باشند. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي اثرات تالاب زريوار مريوان بر معيشت پايدار خانوارهاي روستايي حاشيه آن به انجام رسيده است. اين تحقيق توصيفي- تحليلي از نوع همبستگي است كه به روش كتابخانه ­اي (اسنادي) و ميداني (با بهره­ گيري از ابزار پرسشنامه) بر اساس چارچوب معيشت پايدار ارائه شده از سوي سازمان توسعه بين الملل انجام گرفته است. جامعه آماري تحقيق را 1539 نفر از سرپرستان خانوار ساكن در هفت روستاي حاشيه تالاب زريوار در شهرستان مريوان تشكيل مي­دهند كه با استفاده از فرمول­ كوكران 230 نفر از آن‌ها به‌عنوان نمونه برآورد گرديد و جهت تجزيه و تحليل داده­ هاي گردآوري شده از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. بر اساس يافته­هاي پژوهش، بين سرمايه ­هاي پنج‌گانه معيشتي ناشي از تالاب با سطح معيشت خانوارها رابطه مثبت و معني­ دار وجود دارد. با توجه به نتايج حاصل از تحليل رگرسيون در مجموع 65/1 درصد از تغييرات متغير وابسته سطح معيشت خانوارهاي روستايي حاشيه تالاب توسط چهار متغير سرمايه مالي، طبيعي، اجتماعي و فيزيكي تبيين شد كه نشان از نقش مهم سرمايه ­هاي معيشتي توليد شده ناشي از تالاب در تعيين سطح معيشت روستاييان و وابستگي جوامع روستايي به كاركردها و خدمات اكوسيستم هاي تالابي دارد. تالاب زريوار يك امكان و فرصت اقتصادي و زيست‌محيطي در منطقه بوده و مي­تواند به راهبردي براي خروج منطقه از انزواي اقتصادي و جغرافيايي تبديل شود.

The wetlands are one of the valuable ecosystems with diverse functions which could affect the livelihood of local people. The present study aiming to evaluate the effects of Zarivar wetland in Marivan township on households’ livelihood assets living around the wetland. As a descriptive-analytical research using both documentary and survey methods, necessary data were gathered by a structured questionnaire based on the sustainable livelihood framework of the Department for International Development. The study area was Marivan township and studied population consisted of 1539 household heads of the seven villages around the wetland in which 230 individuals were selected as a sample using Cochran`s formula. The collected data were analyzed by SPSS software. Based on the findings, there was a positive and significant relationship between the five dimensions of livelihood assets and the households` livelihood level. According to the results of regression analysis, 65.1 percent of dependent variable (households’ livelihood level) was explained by the four main assets including financial, natural, social and physical. This indicated the vital role of livelihood assets of the wetland on the rural livelihood level as well as the dependency of the rural areas on the functions and benefits of the wetland. Zarivar wetland is an economic and environmental opportunity in the region and could be turned into a strategy in order to withdrawal of the area from the economic and geographical isolation.