تعيين عوامل موثر بر علل مرگ مبتلايان به hiv/aids با استفاده از مدل ريسك هاي رقابتي

Identifying the Factors Influencing the Causes of Death in HIV/AIDS Patients Using Competing Risk Model

مرگ و مير بيماران hiv+ ممكن است به دلايل مختلف همچون ورود به مرحله ايدز يا همزماني ايدز سل يا ساير علل رخ دهد. در تحليل بقا در صورتي كه دلايل مختلف براي رخداد مرگ وجود داشته باشد، از روش هاي ريسك هاي رقابتي استفاده مي شود. هدف اين مقاله، تعيين عوامل تاثيرگذار بر علل مختلف مرگ با استفاده از روش ريسك رقابتي است.مواد و روش ها: اين مطالعه بر روي 1231 بيمار hiv/aids مراجعه كننده به مراكز مشاوره بيماري هاي تهران طي 13921383 انجام شد. مدل مخاطره علت ويژه براي ارزيابي اثر عوامل بر مرگ به دليل ابتلاي همزمان به ايدزسل و مرگ به ساير علل استفاده شد. تحليل داده ها با نرم افزار r بسته cmprsk انجام شد.يافته ها: 181بيمار همزمان به سل و ايدز مبتلا بودند. ميانه ي بقا ي مبتلايان به ايدزسل همزمان از زمان تشخيص 0/66 ± 6/51 سال و بيماراني كه تنها به ايدز مبتلا بودند 0.98 ± 11.56 سال بود. ميزان مخاطره (فاصله اطمينان 95 درصد) متغيرهاي جنسيت (12.94 [2.81-59.97]), CD4 (0.22 [0.08-0.54])و پروفيلاكسي دارويي ايزونيازيد (0.08 [0.01-0.6]) در مرگ به دليل ابتلاي همزمان ايدز سل معني دار بودند و در مرگ بر اثر ساير علل متغيرهاي جنسيت (3.39 [2.03 -5.66]),، تعداد cd4 0.51 - 0.22 , 0.34، درمان art 0.45 - 0.23, 0.32، پروفيلاكسي دارويي ايزونيازيد ((0.85 - 0.29) 0.5) و پروفيلاكسي دارويي كوتريموكسازول (0.34 [0.2-0.6]) معني دار بودند.استنتاج: اين مطالعه با به كارگيري مدل مخاطره علت ويژه عوامل خطر هر يك از علل مرگ را تعيين كرد. لذا با اين روش مي توان عوامل موثر بر هريك ازعلل خطر را به صورت مجزا تعيين و راهكارهايي براي پيشگيري هر يك ازعلل رخداد ارايه داد.

Background and purpose: Mortality in HIV-positive patients is due to various reasons such as progression to AIDS or co-infection with AIDS and TB or other causes. In survival analysis, competing risk methods are used if there are different reasons for death. The purpose of this article was to identify the factors affecting various causes of death using competing risk methods. Materials and methods: This study was performed in 1231 HIV/AIDS patients attending Diseases Consulting Centers in Tehran between 2004 and 2013. The cause-specific hazard model was used to study the effect of factors on death due to co-infection with TB and AIDS and death by other causes. Data analysis was performed in R software and cmprsk package. Results: There were 181 patients who were co-infected with tuberculosis and AIDS. The median survival rate in AIDS-TB patients at the time of diagnosis was 6.51 ± 0.66 years and in those with AIDS alone was 11.56 ± 0.98 years. The effects of gender (12.94 [2.81-59.97]), CD4 (0.22 [0.08-0.54]), ART treatment (0.42 [0.24-0.75]), and isoniazid drug prophylaxis (0.08 [0.01-0.6]) were found to be significant on death due to co-infection with AIDS and TB. Also, the effects of sex (3.39 [2.03 -5.66]), CD4 (0.34 [0.22-0.51]), ART treatment (0.32 [0.23 - 0.45]), isoniazid drug prophylaxis (0.5 [0.29 - 0.85]), and Cotrimoxazole drug prophylaxis (0.34 [0.2-0.6]) were seen to be significant on death due to other reasons. Conclusion: In this study, the cause-specific hazard model was applied to identify the risk factors for all causes of death. Therefore, this method could be used to identify the factors influencing causes of death (separately) and provide solutions to prevent the risks.