تاثير مداخله آموزشي در ارتقاء رفتارهاي پيشگيري كننده از سالك بر اساس مدل بزنف در دانش آموزان استان قم

Effectiveness of Educational Intervention Based on BASNEF Model to Promote Preventive Behaviors of Cutaneous Leishmaniasis among Students in Qom Province

زمينه و هدف: ليشمانيوز جلدي يك معضل بهداشت عمومي در بسياري از مناطق گرمسيري كشور به شمار مي رود كه به دليل ايجاد ضايعات بر روي بدن بيماران از اهميت بالايي برخوردار است. اين مطالعه با هدف تعيين تاثير آموزش مبتني بر مدل بزنف در مورد كنترل ليشمانيوز جلدي در دانش آموزان بخش مركزي واقع در استان قم طي سال 1393صورت گرفت. روش كار: اين مطالعه نيمه تجربي شاهد دار بر روي 192 نفر از دانش آموزان دوره راهنمايي ساكن مناطق آندميك سالك در استان قم بر اساس مدل بزنف انجام گرفت. اطلاعات مورد نياز توسط پرسشنامه محقق ساخته كه روايي و پايايي آن تائيد شد، در دو نوبت قبل و 2 ماه بعد از مداخله آموزشي جمع آوري و توسط نرم افزار SPSS با آزمون هاي كاي دو و تي و با استفاده از مدل هاي تعميم يافته خطي (GLM) با بكارگيري تحليل اندازه هاي تكراري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: نمرات سازه هاي آگاهي، نگرش، عوامل قادر كننده، قصد رفتاري و رفتار سالم در گروه مورد، بعد از مداخله، تفاوت معنيداري را نسبت به گروه شاهد نشان داد (0/001>p). ميانگين نمرات در سازه نرم هاي انتزاعي بعد از آموزش افزايش يافت؛ اما به لحاظ آماري معني دار نبود (0/05>p سطح معني دار در نظر گرفته شد). نتيجه گيري: اقدامات آموزشي قبل، حين و بعد از اجراي در مورد روش هاي كنترل ناقل مي تواند تاثير بسزايي در موفقيت برنامه هاي پيشگيري و كنترل سالك داشته باشد و در اين راستا استفاده از مدل بزنف توانست در اتخاذ رفتارهاي پيشگيرانه در كنترل سالك موثر باشد.

Background& objectives: Cutaneous leishmaniasis (CL) is a public health concern in most of tropical areas of Iran. CL is important because of its dermal lesions on patient’s bodies. This study was conducted to determine the effect of education based on BASNEF model to promote cutaneous leishmaniasis preventive behaviors among students in Markazi district of Qom Province in 2014. Method: This quasi-experimental study was conducted on 192 middle school students reside in endemic areas of Qom Province based on BASNEF model. Data were collected before and 2 months after intervention using a researcher-made questionnaire with approved validity and reliability. Data were analyzed by Chi- Square, T independent, and GLM statistics using SPSS software. Results: Mean scores of knowledge, attitude, enabling factors, behavioral intentions and healthy behavior in case group after educational intervention showed significant differences compared with control group (p<0.001). Mean scores in subjective norms among cases has increased after education, although it was not statistically significant (p<0.05). Conclusion: Educational intervention, before, during and after the implementation of vector control programs can have a significant impact on the success of cutaneous leishmaniasis prevention and control programs. In this context, the use of BAZNEF model could be effective on preventive behaviors to control leishmaniasis.