بررسي ارتباط ميزان خستگي با پارامتر هاي اسپيرومتري در جانبازان شيميايي مبتلا به اختلالات تنفسي

Assessment of fatigue and spirometery parameters in chemical war victims with respiratory disease

مقدمه: خستگي يكي از علايم تضعيف كننده در بيماران مبتلا به اختلالات مزمن تنفسي است و به صورت گسترده اي بسياري از جنبه هاي زندگي فرد را تحت تاثير قرار مي دهد. وجود اختلالات مزمن تنفسي در جانبازان شيميايي زمينه ساز طراحي اين مطالعه با هدف اندازه گيري خستگي در جانبازان شيميايي مبتلا به اختلالات تنفسي ارتباط سنجي آن با تغييرات پارامترهاي اسپيرومتري بود. مواد و روش ها: در اين مطالعه توصيفي- مقطعي، تعداد 140 جانباز شيميايي مراجعه كننده به درمانگاه متد بيمارستان بقيه الله عج و يك مطب فوق تخصصي بيماري هاي ريه بصورت مبتني بر هدف انتخاب شدند. پس از اندازه گيري و ثبت پارامتر هاي اسپيرومتري با استفاده از نسخه ترجمه شده پرسشنامه چند بعدي خستگي (Multidimensional Fatigue Inventory-20=MFI-20) ميزان خستگي اندازه گيري شد. بر اساس پارامترهاي اسپيرومتري طبقه بندي جانبازان از نظر شدت بيماري تنفسي انجام و ميزان خستگي در حيطه هاي مختلف با توجه به طبقات شدت بيماري مورد تجزيه و تحليل فرار گرفت.تجزيه و تحليل داده هاي توسط نرم افزار SPSS 18 و با استفاده از آزمون تي مستقل و آناليز واريانس يك طرفه انجام شد. يافته ها: ميانگين شاخص هاي اسپيرومتري FEV1 برابر با 56±22 و FEV1/FVC برابر با 10±60 بود. نمره كل خستگي در جانبازان شيميايي 81.6±15.4 بود. بعد خستگي جسمي بيشترين ميزان 17.3±2.8 و بعد كاهش انگيزه كمترين ميزان 14.1±4.5 را به خود اختصاص دادند. بر اساس ازمون همبستگي پيرسون مابن ميزان شاخص هاي اسپيرومتري و نمره هر يك از ابعاد پرسشنامه خستگي يك ارتباط معكوس و معني دار (p<0.01) وجود داشت. نتيجه گيري: جانبازان شيميايي پديده خستگي را بيش از حد متوسط در زندگي روزمره خود تجربه مي كنند و ارتباط مستقيم با شدت تغييرات پارامتر هاي اسپيرومتري ايشان دارد. در طراحي اقدامات مراقبتي درماني و برنامه هاي حمايت اجتماعي ضروري است به پديده خستگي در جانبازان توجه خاص نمود.

Introduction: Fatigue as a usual symptom in respiratory chronic symptom can affect the some dimensions daily living aspects of patient. The aim of this study was fatigue measurement and correlation determination between fatigue and spirometery parameters in war chemical victims who suffer from respiratory disorders. Methods: According to a descriptive cross sectional design and purposeful sampling the number of 140 victims selected. After Spirometery parameters measurement، the fatigue was estimated by using of Persian version of Multidimensional Fatigue Inventory -20 (MFI-20). According to spirometery parameters severity، the sample was classified. The fatigue score in total and each dimensions analyzed for presence of correlation between fatigue and spirometery parameters values. Results: The average of physical fatigue dimension was 17.3±2.8. It was higher average score in comparison to other dimensions; meanwhile، the score of mental fatigue dimension (14.1±4.5) was the lower score of dimensions. Correlation coefficients between the MFI-20 dimensions and spirometry's parameters، there was a positive significant relation between dimensions of fatigue and spirometery parameters (p<.01). Conclusion: There is experience of fatigue more than medium level in daily living of chemical war victims، which has positive correlation with severity of respiratory disease status. In daily care and treatment program of them، it is necessary to have attention to fatigue state of chemical war victims