بررسي وضعيت فشار خون و عوامل مرتبط با آن در بيماران پرفشاري خون، مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهري و روستايي شهر رشت بر اساس تئوري رفتار برنامه ريزي شده در سال 1393

Investigating the Status of Blood Pressure and Its Related Factors in Individuals with Hypertension Visiting Urban and Rural Health Centers in Rasht City During 2014

زمينه و هدف: بيماري هاي قلبي عروقي از بيماريهاي شايع در جهان بوده و شايع ترين علت مرگ و مير بزرگسالان در دنيا شناخته شده، از اين بين شيوع بالاي پرفشاري خون در سراسر جهان و ايجاد عوارض جدي آن بر ارگان هاي بدن كه سومين عامل كشنده در دنيا محسوب مي شود و سبب يك مرگ از هر هشت مرگ مي باشد، كه آن را به مشكل عمده جوامع تبديل كرده است. فشارخون اولين عامل ايجاد كننده ناتواني و مرگ است و قابل در مان نيست اما لازم است كه مديريت شود و لازمه مديريت آن، خودمراقبتي است. بدين منظور مطالعه حاضر با هدف بررسي و ضعيت بيماران مبتلا به پرفشاري خون انجام شد. روش كار: اين مطالعه از نوع توصيفي و مقطعي بوده و جامعه پژوهش آن 150 نفر از بيماران پرفشاري خون مراجعه كننده به مراكز شماره 13 و 14 رشت بوده است. افراد به روش سهميه اي در بين سه خانه بهداشت و در هر خانه بهداشت به شكل تصادفي ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه اي مشتمل بر 40 سوال كه روايي آن از طريق پانل خبرگان و ثبات در وني آن با استفاده از آلفاي كرونباخ (0/71) تعيين شد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از SPSS و آزمون هاي توصيفي و استنباطي انجام شد. يافته ها: در اين مطالعه 76 در صد از جامعه پژوهشي زن و 24 درصد مرد بودند. 62/7 در صد سابقه بيماري داشته و 3/37 در صد بدون سابقه بيماري بودند و از اين بين تنها 75/3 درصد جهت اندازه گيري فشارخون به در مانگاه مراجعه داشته اند. 101 نفر آنان معادل 67/3 درصد بيسواد، 42 نفر آنان معادل 28 درصد ابتدايي و 5 نفرمعادل 3/3 درصد راهنمايي و 1/3 درصد سواد ديپلم و بالاتر داشتند. در بررسي سن، ميانگين سني افراد 56/08 سال با انحراف معيار 6/11 بوده است. بالاترين ميانگين در فشار خون سيستوليك يك مراقبت قبل (سومين وآخرين هفته اي كه فشار خون كنترل شد) با عدد 134/63 همراه با انحراف معيار 13/13 و پايين ترين ميانگين در فشار خون دياستوليك ثبت شده داخل پرونده آنان با ميانگين 79/86 و انحراف معيار 8/51 بود . نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي اين تحقيق و بررسي وضعيت موجود بيماران، اهميت آموزش بيشتر در خصوص ارتقاي رفتارهاي مرتبط با كنترل فشار خون در اين گروه از بيماران با استفاده از تئوري هايي مانند تئوري رفتار برنامه ريزي شده در جامعه ديده مي شود تا بر اساس مداخلات لازم شاهد كنترل و كاهش فشار خون بالا در سطح جامعه باشيم.

Background & Objectives: Cardiovascular diseases as common problems in the world are recognized as the leading cause of the adults' death. Due to global prevalence of hypertension and its serious health effects as the third leading cause of death in the world (one out of eight deaths); it has been considered as the main problems of the communities. Blood pressure is the leading cause of mortality and morbidity. It is not curable but may be managed through self-care. Hence, the present paper aims to investigate status of individuals with hypertension. Methods: Present cross-sectional study was conducted on 150 individuals with high blood pressure visiting Rasht health centers (numbers 13 and 14). Subjects were selected through stratified random sampling method. Research tool was a questionnaire containing 40 items. Its validity and reliability were tested by expert Panel and Cronbach's Alpha (α=0.71), respectively. Collected data was analyzed by deductive and descriptive tests using SPSS software. Results: Males and females accounted for 24% and 76% of the population, respectively. 62.7% of participants had a history of the disease and 3.37% lacking such history. Only 75.3% has visited health care services to measure and control their blood pressure. 101 individuals (67.3%) were illiterate, 42 (28%) had primary, 5 (3.3%) junior high and 1.3% high school education or higher levels. Average age of the participants was 56.058 years with standard deviation of 6.11. The highest average of systolic blood pressure recorded in a visit earlier was 134.63 (with standard deviation of 13.13) and the lowest average diastolic blood pressure recorded was 79.86 (with standard deviation of 8.51). Conclusion: According to research findings and examining patients' status it seems essential to train more to enhance their blood pressure control behavior using theories like theory of planned behavior and hence, the society can witness a considerable reduction in blood pressure based on required interventions.