ارزيابي سطح سرمي نيتريك اكسايد در مصدومين شيميايي سردشت 20 سال پس از مواجهه با گاز خردل

Evaluation of serum levels of nitric oxide in chemical victims of Sardsht 20 years after sulfure mustard exposure

مقدمه: سولفور موستارد در دراز مدت با اثر برارگان هاي مختلف باعث ايجاد عوارض متفاوتي از جمله چشمي، پوستي و ريوي مي شود. به نظر مي رسد كه پاسخ هاي ايمني و التهابي در ايجاد عوارض كلينيكي نقش دارند. نيتريك اكسايد يكي از واسطه هاي التهابي مهم است. در اين مطالعه سطح سرمي نيتريك اكسايد در مصدومين شيميايي 20 سال پس از مواجهه با گاز خردل، در مقايسه با افراد غيرشيميايي بررسي شده است. مواد و روشها: پژوهش به صورت هم گروهي تاريخي بر روي 500 نفر شامل 372 نفر مواجهه يافته با گاز خردل از شهرستان سردشت و 128 نفر در گروه كنترل از شهرستان ربط انجام شد. تمام افراد توسط متخصصين با تجربه تحت معاينات كامل چشمي، ريوي و پوستي قرار گرفتند و بر اساس مشكلات به دو گروه با و بدون مشكلات خاص (چشمي ، ريوي و پوستي) تقسيم شدند. همزمان با معاينات 2 سي سي نمونه خون از بيماران گرفته و سرم آن جداسازي شد و در دماي -70oC فريز گرديد. سپس سطح سرمي نيتريك اكسايد با استفاده از روش گريس با استفاده از كيت كيمن اندازه گيري شد. يافته ها: ميانگين سطح سرمي نيتريك اكسايد در گروه كنترل و مواجهه يافته از نظر آماري اختلاف معني داري نداشت. بين سطح سرمي نيتريك اكسايد و مشكلات ريوي و چشمي ارتباطي يافت نشد. نيتريك اكسايد سرمي درافراد مواجهه يافته بدون مشكل ريوي يا چشمي بالاتر از گروه كنترل بود. در بررسي مشكلات پوستي ارتباط معني دار مثبتي بين سطح سرمي نيتريك اكسايد و مشكلات پوستي وجود داشت. نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه افزايش سطح سرمي نيتريك اكسايد با شدت ضايعات پوستي در جانبازان شيميايي همبستگي داشته است. عدم تفاوت معني دار سطح سرمي نيتريك اكسايد در افراد مواجهه يافته با مشكلات چشمي و ريوي نقش نيتريك اكسايد را در اين عوارض رد نمي كند. با توجه به مشكلات متعدد مصدومين شيميايي بايد بررسي بيشتري جهت روشن شدن نقش دقيق نيتريك و تغييرات سيستميك و موضعي آن در بروز عوارض مختلف صورت پذيرد.

Background: SM affects on multiple organs in the long term that causes different complications especially in eyes، skin and lung. It seems immune and inflammatory responses are involved in clinical manifestations. Nitric oxide (NO) is one of the important molecules in inflammation. The purpose of the study was to assess the serum levels of NO in chemical victims 20 years after exposure to SM in compare with unexposed group. Materials and Methods: This research has been carried out as historical cohort on 500 participants including 372 participants exposed to SM from Sardasht and 128 participants from Rabat. All participants of two groups have been examined by ophthalmologist، dermatologist and internist and then divided to normal group and with eye، skin، and lung problems groups. At the same time a specimen of peripheral venous blood was collected to evaluate serum level of NO by Greiss reaction. Results: Nine patients of control and 76 patients of exposed have had eye problems، 114 patients of control and 257 patients of exposed have had skin problems، 39 patients of control and 157 patients of exposed have had lung problems. This study showed that there was not any statistically significant difference between exposed and control groups in the average serum level of NO. There was not any relationship between serum level of NO and lung and eye problems and assessment showed that serum level of nitric oxide in exposed group without eye or lung problems was more than control group without eye or lung problems. In the assessment of skin problems there was a relationship between serum levels of NO and skin problems. The serum level of NO in the exposed group with skin problems was more than exposed group without skin problems. Conclusion: it has been found that by increasing of serum level of NO، the severity of skin lesions in chemical victims has been increased. As noticed by several complications in the chemical victims، more evaluation for the role of nitric oxide and changing of its systemic and local level in presenting different complication should be done.