بررسي تاثيرات سوء هزينه هاي سلامت بر خانوارهاي استان هاي محروم ايران

Investigating Adverse Effects of Health Expenditures in Households of Deprived Provinces

زمينه و هدف: هنگامي كه خانوارها بخش زيادي از منابع خود را براي پرداخت هزينه هاي سلامت استفاده كنند، دچار مشكلات مالي مي شوند كه استانداردهاي زندگي را تهديد مي كند. بنابراين حفاظت خانواده از هزينه هاي كمرشكن سلامت، هدف مطلوب سيستم هاي بهداشتي است. هدف اين مطالعه بررسي عوامل موثر بر احتمال مواجهه خانوارهاي استان هاي محروم با هزينه هاي كمر شكن سلامت، همچنين سنجش شاخص مشاركت مالي عادلانه و ضريب جيني بود. روش كار: ازمدل اقتصادسنجي بيزين لاجيت براي شناسايي عوامل موثر بر احتمال مواجهه خانوارها با هزينه هاي كمرشكن در سال 1391 استفاده گرديد. داده هاي پژوهش از پرسشنامه هزينه و درآمد خانوار مركز آمار ايران استخراج گرديد. حجم نمونه پژوهش 22057 خانوار مربوط به استانهاي محروم بود. يافته ها: در سال 1391 حدود 25 /6 درصد از مردم اين استان ها در معرض هزينه هاي كمرشكن قرار داشتند. شاخص مشاركت مالي عادلانه و ضريب جيني به ترتيب، 82 /0 و 45 /0 برآورد گرديد. مهمترين عامل بروز هزينه هاي كمرشكن، بهره مندي از خدمات دندانپزشكي و بستري بود. همچنين افزايش تعداد افراد بالاي 65 سال در خانوار، بيكار بودن و يا تحصيلات پايين سرپرست، زن بودن سرپرست و نداشتن پوشش بيمه اي احتمال مواجهه با هزينه هاي كمرشكن را افزايش مي داد. نتيجه گيري: به نظر مي رسد محافظت سيستم تامين مالي ايران از خانوارها در مقابل هزينه هاي كمرشكن كافي نبوده و اصلاح سيستم تامين مالي سلامت ضروري است. بعلاوه سياستگذاران بايد حوزه هاي خدماتي بيمه اي را كه ماموريت شان حمايت مالي خانوارها از وقوع هزينه هاي كمرشكن است، به وسيله مكانيزم هاي پيش پرداخت افزايش دهند.

Background & objectives: Spending great part of financial resources for health care may lead to financial problems for households and threat the life standards. Therefore, protection of families from catastrophic expenditures is a desirable objective for health systems. The aims of this study were to investigate affecting factors on probability of households facing to catastrophic expenditures, estimate FFCI and Gini indices in deprived states of Iran. Methods: Bayesian econometrics model was applied to estimate probability of households facing to the catastrophic expenditures in 2012. Data were extracted from Households Income and Expenditure Survey in Statistical Center of Iran. The sample included 22057 households from deprived provinces. Results: In 2012, about 6.25% of people in deprived states faced catastrophic expenditures. FFCI and Gini indices were estimated 0.82 and 0.45, respectively. The most important factores for catastrophic expenditues were dentistry and hospital services. Increased number of family members with >65 year old, low literacy and unemployed parent, female guardian and without insurance coverage increase probability of catastrophic expenditures. Conclusion: Based on the result, protection of health financing system against catastrophic expenditures is not sufficient; therefore, reform of the financing system is necessary. In addition, policy makers should increase fields of insurance services to protect households from facing to catastrophic expenditures by prepayment mechanisms.