مقايسه اختلالات خواب در جانبازان شيميايي و غيرشيميايي جنگ

Sleep disturbances in chemical and non-chemical war victims

هدف: محروميت از خواب منجر به اثرات جسمي و رواني متعدد و بلندمدت مي گردد. رزمندگاني كه در جنگ حضور مي يابند، اختلالات و محروميت از خواب را در طي حضور در جبهه و به طور شايع پس از اتمام جنگ گزارش مي نمايند ولي هنوز تحقيقات گسترده ايي در مورد اين اختلالات در جانبازان شيميايي و غيرشيميايي و تفاوت احتمالي مشكلات آنها انجام نشده است لذا اين مطالعه با هدف كلي تعيين و مقايسه اختلالات خواب در جانبازان شيميايي و غيرشيميايي جنگ تحميلي انجام شده است. مواد و روش ها: در اين مطالعه توصيفي – تحليلي 95 نفر از جانبازان شيميايي و 95 نفر از جانبازان غيرشيميايي توسط نمونه گيري طبقه بندي شده انتخاب شدند و از نظر سن، مدت حضور در جبهه، درصد صدمات، سواد، وضعيت ازدواج و ... به روش همسان سازي گروهي، همگون شدند. ابزار انجام پژوهش پرسشنامه ايي شامل دو قسمت اطلاعات دموگرافيك و 5 جمله مربوط به اختلالات خواب مي باشد كه از مقياس استاندارد مي سي سي پي مربوط به جنگ استخراج شده است. داده ها توسط امار توصيفي و استنباطي (آزمون كاي دو و ضريب همبستگي پيرسون) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: يافته ها نشان داد كه در مورد اشكال در بخواب رفتن، اختلاف معني داري بين دو گروه از نظر راحت بخواب رفتن (p=0.04) و ترس از شروع خوابيدن (p=0.03) وجود داشت كه مبين مشكلات بيشتر جانبازان شيميايي بود. در مورد كابوسهاي شبانه تفاوت معني داري بين دو گروه وجود نداشت. در مورد اشكال در تداوم خواب تفاوت معني داري بين دو گروه بود (p=0.04). ضمنا همبستگي معني داري بين طول مدت حضور در جبهه (r=0.55) و درصد مجروح شدن (r=0.55) با كابوسهاي شبانه در مورد وقايع واقعي در جانبازان شيميايي وجود داشت. بين بيماريهاي جسمي همراه، سوء مصرف مواد با اشكال در تداوم خواب در دو گروه تفاوت معني داري بدست آمد. نتيجه گيري: نظر به اينكه اختلالات خواب هم در جانبازان غيرشيميايي و هم به شكل شديدتر در جانبازان شيميايي وجود دارد، انجام مداخلات مشاوره اي، مراقبتي و بهداشتي جهت رفع مشكلات آنان ضرورتي اجتناب ناپذير مي باشد.

Background and Purpose: Deprivation of sleep cause long term physical and emotional effects، soldiers which attend in war report sleep deprivation and disturbance during and commonly after war but there haven't done extensive researchs about these disturbance in chemical and non chemical victims and its possible difference، so this study conducted to determine and compare sleep disturbances in chemical and non chemical victims of war. Materials and Methods: In this descriptive- analytic study 95 chemical and 95 non chemical victims were selected by stratified sampling and group matching according to age، duration of attending in war، percent of injury، literacy، marital status and…. instrument was a questionnaire which had two parts: demographic data and 5 sentences about sleep disturbances which was given from Mississippi scale for combat- related posttraumatic stress disorder. Results : finding showed that there was significant difference between difficulties with falling sleep according to easily sleeping (p= 0.04) and afraid to go to sleep (p= 0.03) which show more problem in chemical victims. About nightmares there wasnt significant difference and about difficulty staying sleep there was significant difference (p= 0.04). There was correlation between combat duration and percent of wounding in chemical wounded. there was significant diffrence between physical illness، drug abuse and with sleep continnuty and nightmers in two groups. conclusion : on considering that sleep disturbance was seen in non chemical victim and more seriously in chemical victims، consulting، caring and hygienic interventions are unavoidable necessity.