بررسي مواجهه شغلي با نرمال هگزان و هيدروكربن هاي آروماتيك در كارگران كارگاه هاي توليد كفش تهران

Evaluation of Occupational Exposure to n-Hexane and Aromatic Hydrocarbons from Workers of Selected Shoe Manufacturing Workshops in Tehran

زمينه و هدف: مواجهه كارگران صنعت توليد كفش با مواد شيميايي، مشكلاتي را در سلامت آنها ايجاد نموده است. تماس با مواد شيميايي در اين صنعت بطور عمده در فرآيند چسب زني رخ مي دهد، كه كارگران ممكن است در معرض حلال هاي مختلف همچون تركيبات آروماتيك و نرمال هگزان قرار بگيرند. هدف اين مطالعه پايش مواجهه شغلي همزمان در كفاشان به نرمال هگزان، بنزن، تولوئن وزايلن در بعضي كارگاه هاي كفاشي به منظور بررسي وضعيت بهداشتي اين گروه از شاغلين بود. روش كار: دراين مطالعه 73 كفاش از 18 كارگاه در شهر تهران مطالعه شد. ميزان مواجهه شغلي با تركيبات آروماتيك (بنزن، تولوئن و زايلن) و نرمال هگزان به ترتيب از روش NIOSH method No.1501 و NIOSH method No.1500 و در دو نوبت فصل گرم (شهريور و مهر) و فصل سرد (دي و بهمن) اندازه گيري شد. يافته ها: ميزان مواجهه شغلي در فصل گرم با تركيبات مورد بررسي (بنزن، تولوئن، زايلن و نرمال هگزان) به ترتيب برابر 07 /0±33 /2، 27 /0±48 /9، 01 /0±2 /2 و 11 /0±64 /3 و در فصل سرد برابر 07 /0±1 /3، 23 /0±11 /11، 05 /0±17 /3 و 11 /0±4 /4 برحسب پي پي ام بود و افزايش معني ‫داري در ماه هاي سرد نسبت به ماه هاي گرم نشان دادند (0/001>p). ميانگين مواجهه افزايشي با تركيبات نرمال هگزان و آروماتيك در هر دو نوبت نمونه برداري بالاتر از ميزان حدود مجاز مواجهه شغلي ايران بوده است. نتايج مطالعه نشان داد بين ميزان مواجهه با بنزن، دما و رطوبت هوا، همبستگي مثبت (0/001>p) وجود دارد. همچنين بين مواجهه با تولوئن و سرعت جريان هوا در فصل گرم (0/003=p) و سرد (0/001>p) همبستگي منفي مشاهده گرديد. نتيجه گيري: با توجه به اينكه مواجهه تجمعي با حلال هاي آروماتيك و نرمال هگزان بيشتر از مقادير پيشنهاد شده توسط وزارت بهداشت ايران مي باشد، احتمال بروز ريسك سميت عصبي بعنوان اثر مشترك براي حلال هاي بررسي شده وجود دارد. لذا بكار گرفتن روش هاي مناسب كنترلي براي كاهش مواجهه با حلال هاي چسب، حائز اهميت است.

Background & objectives: Chemical exposure for the shoe makers has been created health hurdle. This exposure mainly occurs in the gum process which workers have been exposed to various solvents such aromatic hydrocarbons and n-hexane. This study was conducted to evaluate occupational exposure in some shoe makers for the co-exposure of benzene, toluene, xylene and n-hexane in order to monitor their health condition. Methods: In this study 73 shoemakers of 18 workshops in Tehran were studied. Occupational exposure to aromatic hydrocarbons (benzene, toluene and xylene) and n-hexane was measured using NIOSH method No.1501 and 1500 in summery (September and October) and wintry season (January and February) respectively. Results: The results show amount of occupational exposure to studied compounds (benzene, toluene and xylene) and n-hexane in warm and cold season (Mean±standard error) were 2.33±0.07, 9.48±0.27, 2.2±0.01, 3.64±0.11 and 3.1±0.07, 11.11±0.23, 2.2±0.01, 4.4±0.11 ppm respectively and in the colder months were significantly higher than the warmer months (p<0.001). Additive exposure to aromatic compounds and n-hexane were higher than Occupational exposure Limit (OEL) accepted by Iran. There are positive correlation between benzene exposure, temperature and humidity (p<0.001). Moreover, there are negative correlation between toluene exposure and air velocity in the summery season (p=0.003) and wintry season (p<0.001). Conclusion: When the cumulative exposure to aromatic compounds and n-hexane were higher than Occupational exposure Limit (OEL) accepted by Iran, there is a probable neurotoxic risk as a common effect for studied solvents. Therefore, the use of appropriate control methods is important to reduce solvents exposure of adhesives.