شناسايي مولفه هاي شايستگي رهبري مدارس اثربخش با رويكرد سلامت روان

Identifying the Competency Components of Effective School Leadership by Mental Health Approach

زمينه و هدف: هدف اصلي پژوهش حاضر شناسايي مولفه هاي شايستگي رهبري مدارس اثربخش در دوره متوسطه با رويكرد سلامت روان بود. طبق تحقيقات انجام گرفته مفهوم شايستگي در مدارس به عنوان يك سازمان آموزشي با ساير سازمان‫ ها متفاوت است اما تا به حال تحقيقي در راستاي شناسايي مولفه‫ هاي شايستگي رهبري مدارس در دوره هاي مختلف انجام نگرفته است. از آنجائي كه سلامت روان يكي از مولفه هاي شايستگي رهبري بوده اينكه تا چه اندازه از جنبه اثربخشي و كارآيي موجب ارتقاي كمي و كيفي فعاليت ‫هاي آموزشي و تربيتي مدارس مي‫ شود نياز به بررسي اساسي دارد كه در اين تحقيق انجام شد. روش كار: روش تحقيق اين پژوهش از نوع آميخته اكتشافي متوالي بود. ابتدا اطلاعات از طريق مصاحبه هاي گروه‫ هاي كانوني جمع آوري و پس از كدگذاري بازو محوري، مولفه ها احصا و در مرحله عاملي تاييدي با مشاركت 178 نفر نمونه كه شاغل در پست مديريت مدارس متوسطه شهر اردبيل بودند، بوسيله پرسشنامه 5 درجه اي ليكرت داده ها جمع‫آوري وسپس با استفاده از نرم افزارهاي spss-22 و Amos در سطح معني داري 0/05 و شاخص برازندگي آناليز شدند. يافته ها: طبق يافته هاي اين تحقيق شايستگي ‫هاي رهبري مدارس اثربخش از چهار مولفه (دانش، مهارت، نگرش و سلامت روان) تشكيل شده است، سلامت روان با 6 زير مولفه از لحاظ درجه اهميت با فراواني 98/16 درصد از سوي مصاحبه شوندگان گروه هاي كانوني، اولويت اول را به خود اختصاص داده است و شاخص برازندگي اين مولفه با 4/308 نشانگر مناسب بودن برازش آن مي‫ باشد. نتيجه گيري: فراهم آوردن شرايط و ضوابط قانوني مبني بر جذب نيروي انساني متناسب در مدارس كه به عنوان يك سازمان يادگيري- ياددهي است و تلاش براي دسترسي آسان به آن از طريق افزايش حساسيت در جذب نيروي انساني بخصوص در مراحل مصاحبه تخصصي افراد جديد استخدام، بازنگري درنوع استخدام دانشجو معلم درموقع فارغ التحصيلي از طريق تجديد نظر در ماده 46 قانون خدمات كشوري با محوريت و مدنظر قراردادن سلامت روان و عوامل موثر، استخدام اوليه كارمند تحت عنوان مدير و حذف شيوه جذب نيروي اداري بخصوص مديريت از طريق بخشنامه 230 آموزش و پرورش، فراهم آوردن زمينه و امكانات معيشتي نيروي انساني مدارس با رويكرد تامين سلامت روان، انعطاف ‫پذيري برنامه‫ هاي آموزشي و تفويض اختيار به مديران در امر تصميم گيري در اين زمينه با توجه به تفاوت‫ هاي فردي متعلمان و هدايت اوليا بسوي مشاركت در برنامه ريزي مدارس جهت حمايت مادي و معنوي مديران كه موجب افزايش سلامت روان و بالطبع شايستگي ‫هاي رهبري مدارس خواهد بود، از عوامل موثر در ارتقاي سلامت روان نيروي انساني مدارس خواهد بود.

Background & objectives: The concept of the competence in schools as an educational organization is different from other organizations. Mental health is one of the components of leadership competence that helps to improve quality of services in different setting particularly in the educational organization. Despite importance of this competency, it has not been completely evaluated. Therefore, this study was conducted to identify the effective high schools competency components of having a mental health approach. Methods: This study was conducted using sequential exploratory mixed method. The sampling framework of this study was the Ardabil’s public high school principals with work experience more than 5 years. Information was collected primarily by focus group and indepth interview. Later 178 subjects were interviewed using a 5_degree Likert questionnaire with 56 items. Data were analysed using the SPSS-22 & Amos softwares. Resultes: According to this study, there is four components, (knowledge, skills, attitude & mental health) for effective school leadership competencies. Mental health with six sub-components is the highest priority in terms of importance with 98.16% of respondents from focus groups. The fitting index of this component with the 30.44 indicates its suitability for fit. Conclusion: In order to increase the productivity of work force, it is necessary to do some revision in schools to promote mental health. These changes are; facilating legal conditions for appropriate staffing in school, as a learning / teaching organization, revision of student selection criteria at "University of Farhangi@n" to select candidates who are likely to demonstrate higher quality in their future careers. Revision of Article 46 of the State Service Act, focusing on mental health, graduation and recruitment of an employee under the title of director and finally providing facilities to improve mental health of manpower in the school for better performance.