نيازسنجي و اولوي ت سنجي استقرار تاسيسات مديريت فاضلاب روستايي در جهت تامين منبع آب سالم و جايگزين در استان هاي داراي تنش آبي شديد ايران

Needs assessment and prioritization of establishment of rural wastewater management facilities in order to supply a safe and alternative water source in the provinces of Iran with severe water stress

زمينه و هدف: مديريت فاضلاب در مناطق روستايي به عنوان يكي از اركان توسعه پايدار در اين مناطق شناخته مي شود. لذا هدف از اين مطالعه نيازسنجي و اولويت سنجي استقرار تاسيسات مديريت فاضلاب روستايي در جهت تامين منبع آب سالم و جايگزين در استان هاي داراي تنش آبي شديد ايران است.روش بررسي: اين يك مطالعه توصيفي-مقطعي است كه در سال 1397-1396 در مناطق روستايي استان هاي داراي تنش آبي شديد (خراسان جنوبي، خراسان رضوي، فارس، اصفهان، يزد، سمنان، قم و سيستان و بلوچستان) به اجرا درآمد. در اين مطالعه، برآورد تعداد روستاهاي نمونه به روش كوكران و تعيين روستاهاي نمونه به صورت نمونه برداري طبقه ايقضاوتي بود. داده هاي مرتبط با استان هاي نمونه بوسيله يك پرسشنامه محقق ساخت روايي سنجي شده، مورد گردآوري و تجزيه و تحليل آماري در نرم افزار excel قرار گرفت.يافته ها: نتايج اين مطالعه نشان داد، اختلاف ميان همه استان هاي مورد مطالعه از نظر اولويت آنها در استقرار تاسيسات مديريت فاضلاب روستايي در جهت تامين منبع آب سالم و جايگزين بسيار كم بود. بطوري كه استان هاي اصفهان، سمنان و فارس داراي امتياز 76 از 100 بودند و استان هاي خراسان جنوبي و سيستان و بلوچستان امتياز 71 را كسب كردند.نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه با تاكيد بر معيارهاي تصميم گيري جامع و مبتني بر توسعه پايدار، نشان داد كه استان هاي دچار تنش آبي شديد داراي اولويت بالايي درخصوص استقرار طرح هاي مديريت فاضلاب روستايي در جهت تامين منبع آب سالم و جايگزين هستند.

Background and Objective: Rural wastewater management is recognized as one of the pillars of sustainable development. Therefore, the purpose of this study was to assess needs and prioritization of establishment of rural wastewater management facilities in order to supply a safe and alternative water source in the provinces of Iran experiencing severe water stress. Materials and Methods: This is a cross-sectional descriptive study which was carried out in rural areas of the provinces with severe water stress (South Khorasan, Khorasan Razavi, Fars, Isfahan, Yazd, Semnan, Qom, Sistan and Baluchistan) in 2017-2018. In this study, the number of sample rural areas was calculated by Cochran method and the determination of the sample rural area was done by stratified sampling. The data related to the sample rural area was collected using a validated constructor questionnaire. Results: The results of this study showed that the difference among all the studied provinces in terms of their priority in establishing rural waste water management facilities to provide a safe and alternative water source was very low. The provinces of Isfahan, Semnan and Fars were rated at 76 out of 100, while the provinces of South Khorasan and Sistan and Baluchestan scored 71 points. Conclusion: With emphasis on comprehensive decision making criteria based on sustainable development, the results of this study showed that the provinces with severe water stress have a high priority regarding the establishment of rural sewage management projects in order to provide a safe and alternative water sources.