ارزيابي بهينه گسترش فيزيكي شهر زنجان با استفاده از سيستم‌هاي اطلاعات مكاني

توسعه روزافزون شهر و رشد بي‌رويه جمعيت شهري منجر به گسترش مهارنشدني ساختار فضايي شهرها شده است. اين مسئله لزوم هدايت آگاهانه، ساماندهي و آمايش سرزمين را دوچندان كرده است. شهر زنجان، با توجه به محدوديت‌هاي فيزيكي و زيست‌محيطي، نيازمند برنامه‌ريزي دقيق درمورد توسعه شهري است. هدف تحقيق حاضر تعيين جهت بهينه گسترش شهر، با درنظرگرفتن معيارهاي توسعه آتي است. براي تعيين زمين‌هاي مناسب براي توسعه بهينه آتي، از مجموعه دَه معيار در قالب عوامل زيست‌محيطي، فيزيكي و اجتماعي استفاده شد. به‌منظور تجزيه و تحليل معيارهاي منتخب پژوهش، با استفاده از ديدگاه‌هاي كارشناسان مربوط به حوزه بحث و با استفاده از فرايند تحليل سلسله‌مراتبي (ahp)، اين معيارها ارزش‌گذاري شدند. در ادامه، با اوزان به‌دست‌آمده در قالب تحليل‌هاي مكاني در محيط، سيستم‌هاي اطلاعات مكاني بر معيارها اعمال شد. در پايان، با به‌كارگيري روش تاپسيس (topsis) به‌منزله روش تصميم‌گيري چندمعياره، اولويت اراضي مناسب توسعه شهر در محدوده قانوني به‌دست آمد. نتايج بيانگر آن است كه مناسب‌ترين مكان‌ها براي گسترش آتي شهر، نخست، زمين‌هاي شمال‌شرق و شرقي و در اولويت دوم، زمين‌هاي شمال‌غرب است. همچنين، 15٪ گسترش از سال 2005 در زمين‌هاي نامطلوب بوده است.