ارزيابي روش هاي مختلف برآورد تبخير و تعرّق مرجع با روش تشت تبخير فائو در حوضه آبريز شرق و جنوب شرق كشور

Assessment of Different Methods of The Estimation of Reference Evapotranspiration By FAO’s Evaporation Pan Method in Catchment Basin of East and South Eastern of The Country

برآورد تبخير و تعرّق مرجع جهت برآورد نياز آبي گياهان، مديريت طرح هاي آبي و زهكشي و زمان آبياري گياهان از ضروريات بخش كشاورزي ميباشد. لذا در اين پژوهش به منظور يافتن بهترين مدل برآورد تبخير و تعرّق مرجع منطبق بر تبخير و تعرق حاصل از داده هاي تشت تبخير براي حوضه آبريز شرق و جنوبشرقي كشور، از اطلاعات 66 ايستگاه هواشناسي و هيدرومتري مستقر در حوضه آبريز استفاده شد. سپس با تكيه بر روش خوشه بندي، ايستگاه ها بر اساس آزمون فيشر و توكي به 1 خوشه تقسيم و تبخير و تعرّق مرجع حاصل از تشت تبخير اين 1 خوشه با مقادير تبخير و تعرّق مستخرج از 8 معادله تبخير و تعرّق بر اساس پارامترهاي آماري nrmse, mae, mbe, d, t, r مورد مقايسه و ارزيابي قرار گرفت. بر اساس نتايج حاصله روش هاي هارگريوز ساماني، بلاني كريدل فائو 44 ، تورك و پريستلي، تيلور با توجه به ابعاد زماني متفاوت، بهترين انطباق را با مقادير تبخير و تعرّق مرجع حاصل از تشت تبخير داشتند. همچنين نتايج تحقيق نشان داد در مقياس فصلي، فصل تابستان كمترين خطا و فصل زمستان بيشترين خطاي برآورد oet را دارا بودند. از طرفي مقياس ماهانه كمترين خطا را نسبت به مقياس فصلي داشت. اين نتيجه بيانگر كاهش خطاي برآورد eto در مقياس هاي زماني كوچك ميباشد.

Assessment of reference evapotranspiration to estimate aqueous Plants’ needs، to manage aquatic and drainage plans and irrigation timing of plants are some necessities of agriculture section. So in this research to find the best model for estimation of reference evaporation and transpiration for catchment basin of East and South Eastern of the Country، relying on clustering method and considering data made by 66 weather stations، reference evaporation and transpiration made by evaporation basin was assessed and compared to evaporation and transpiration measures of 8 equations based on statistical parameters: r، t، d، MAE، MBE، NRMSE. Based on the results، considering the different time dimensions، the methods Hargreaves - Samani، Blaney – Criddle – FAO 24، Turk and Priestley – Taylor، have the best conformity with reference evapotranspiration values resulted by evaporation pan. Also the results of research show that in seasonal scale، summer had the minimum and winter had the maximum estimation error of ETO .On the other hand، monthly scale had the minimum error compared to seasonal scale. This result show decrease in ETO error in small time scales.