كاربرد محصولات سنجش از دور در شناسايي نواحي بحراني ناشي از دماهاي فرين ماهانه در ايران

پاسخ به اين سوال كه در شرايط فرين دمايي ايران، به طور دقيق، نواحي بسيارگرم و بسيار سرد چه مناطقي هستند، به دليل نبود و عدم توزيع يكنواخت ايستگاه هاي اندازه گيري دما كار دشواري است. امروزه داده هاي ماهواره اي به دليل وضوح مكاني بالا و پوشش تمامي مناطق، مي توانند مكمل پژوهش هاي قبل باشند. هدف اصلي اين پژوهش تعيين نواحي فرين دمايي ايران در بازه زماني ماهانه مي باشد. مقادير استاندارد شده ي داده هاي ميانگين دماي ماهانه 81 ايستگاه سينوپتيك ايران، در دوره آماري 1986تا 2014 نشان مي دهند كه ژانويه 2008 و ژوئيه 2010 تعداد زيادي از ايستگاه ها در گستره ي ايران داراي ناهنجاري شديد دمايي بوده اند. به منظور تعيين نواحي فرين دمايي، محصولات سطح دوم دماي ماهانه سطح زمين سنجنده موديس ماهواره ترا، مورد استفاده قرار داده شده اند. جهت طبقه بندي نواحي، از تحليل خوشه اي وارد استفاده گرديد. با برش دندروگرام در مرحله ي اول و راستي آزمايي آن با آزمون تحليل واريانس، 13 ناحيه مجزا براي ژوئيه 2010 و 6 ناحيه براي ژانويه 2008 مشخص گرديد. طي ژوئيه 2010، بيابان لوت به عنوان داغ ترين و سواحل جنوبي درياي خزر به عنوان خنك ترين منطقه، و طي ژانويه 2008 شمال غرب ايران سردترين و بيابان لوت و سواحل درياي عمان مطبوع ترين مناطق ايران به لحاظ دمايي شناخته شدند. با توجه به نبود ايستگاه سينوپتيك در بيابان لوت و مشخص نشدن آن به عنوان يك پهنه مجزا در مطالعات قبل، ارزش داده‌هاي سنجش از دور در تهيه نقشه ي دمايي بارز گرديد. همچنين داده هاي سنجنده موديس نقش ناهمواري ها را در نقشه دما به خوبي نشان مي دهد. بنابراين با در دسترس بودن داده‌هاي ماهواره اي، نقشه دمايي كه توان نمايش اثر ناهمواري‌ها را نداشته باشد، ارزش چنداني ندارند.