تحليل مقايسه اي تحول فعاليت هاي تكتونيكي در حوضه هاي حبله رود، حاجي عرب و جاجرود با استفاده از روش هاي مورفومتري

A Comparative Analysis of Evolutions of Tectonical activities in Banks of Hable, Jajrood, and Haji Arab Rivers through Morphometric Methods

مطالعه تكتونيك فعال از نظر ارزيابي خطر زمين لرزه در نقاط مختلف اهميت دارد، مخصوصا در نواحي اي كه ميزان فعاليت تكتونيكي در هولوسن و پلئيستوسن نسبتا زياد بوده است. هدف پژوهش حاضر، مقايسه فعاليت هاي تكتونيكي حوضه هاي حبله رود، جاجرود و حاجي عرب از طريق تحليل هاي مورفومتري ميباشد. شاخصهاي مورد استفاده در اين پژوهش، نسبت پهناي كف دره به ارتفاع آن vf سينوزيته جبهه كوهستان s، شيب طولي رودخانه sl، شاخص نسبت شكل حوضه زهكشي bs،شاخص تقارن توپوگرافي معكوس حوضه t، شاخص تقارن حوضه ي زهكشي يا شاخص قرينگي حوضه af ميباشند. نتايج حاصل از اين ارزيابي بصورت شاخص نسبي فعاليت هاي تكتونيكي (iat) ارائه گرديده است. اين شاخصها فعاليت زمين ساختي يك منطقه را در چهار طبقه فعاليت كم، متوسط، زياد و بسار زياد نشان ميدهد. براي برآورد تكتونيك فعال از نقشههاي توپوگرافي (1:250000 و 1:50000) و نقشههاي زمينشناسي (1:20000 و 1:25000) و dem ده متر مناطق مورد مطالعه استفاده شده.براي تشكيل حوضهها بر روي منطقه مورد مطالعه از نرم افزار arc gis بر پايه دادههاي حاصل از مدل رقومي ارتفاعي استفاده شده است. پديده هايي مانند پرتگاه هاي گسلي، مخروط افكنه هاي چند نسلي، درههاي خطي، از جمله شواهد مورفوتكتونيكي هستند كه به وفور در حوضه هاي با فعاليت زياد و متوسط تكتونيكي در سه حوضه مورد مطالعه مشاهده ميشود. نتايج مطالعه نشان ميدهد كه در حوضه هاي مورد مطالعه حوضه جاجرود نسبت به دو حوضه ديگر بيشتر تحت تاثير فعاليت هاي تكتونيكي قرار گرفته است و اين به دليل تاثير گسل پيشوا و شهرري بر روي اين حوضه ميباشد.

The study of active tectonic is significant due to assessment of the risk of earthquake in different areas، especially those where relatively high tectonic activity was observed in Holocene and Pleistocene. The objective of present study is to compare the tectonic activity levels in banks of Hable، Jajrood، and Haji Arab rivers through morphometric analyses. The ratios determined in the present study include the proportion of valley floor width to its height، mountain front-side sinuosity، and longitudinal slope of river، drainage basin asymmetry، and ratio of drainage basin shape، ratio of inverse topographic symmetry of the basin، ratio of drainage basin symmetry، and symmetry ratio of the basin all of which represent the tectonic activity of a region in four categories of low، medium، high and very high. For active tectonic estimation، topographic maps (1: 250،000 and 1: 50،000) along with geological maps (1: 20،000 and 1: 25،000) along with 10m DEM of the studied regions were used. For generation of basins on the studied region، ArcGIS Software was used to deal with a database of digital elevation model. Certain phenomena such as fault scarp، multi-generational alluvial fans، and linear valleys are among morphologic evidence that are abundantly found in basins with high and medium tectonic activity. The results suggest that among the examined basins، the Jajrood basin is more influenced by tectonic activities and this is due to the influence of Jajrood Fault on this basin