واكاوي فرآيند انتقال دانش در كسب‌ و كارهاي خانوادگي: رويكرد نظرية داده‌ بنياد

Knowledge Transfer Process in Family Businesses: a grounded theory approach

كسب‌وكارهاي خانوادگي نقش مهمي در رشد و بقاي اقتصاد كشورها ايفا مي‌كنند و بسياري از شركت‌ها و بنگاه‌هاي بزرگ و بنام به‌صورت كسب‌وكار خانوادگي برپا شده و اداره مي‌شوند. يكي از فرآيندهاي مهم در كسب‌وكارهاي خانوادگي فرآيند جانشيني و انتقال دانش است كه ضامن بقا در كسب‌وكارهاي خانوادگي بوده و طي آن دانش از نسلي به نسل‌هاي ديگر منتقل مي‌شود. اين پژوهش بر حسب هدف بنيادي و از نظر شيوة گردآوري داده‌ها كيفي است و با هدف شناسايي فرآيند انتقال دانش در كسب‌وكارهاي خانوادگي انجام شد. براي اين منظور از رويكرد نظرية داده‌بنياد بهره گرفته شد و 24 مصاحبه انجام شد كه از مصاحبه 21 به بعد، تحليل داده‌ها منجر به كشف مفاهيم ومقوله­هاي جديدي نشد. با اين وجود، براي اطمينان از حصول اشباع نظري، 3 مصاحبة ديگر نيز انجام شده و داده­هاي مربوط به آن‌ها تحليل شد. براساس يافته‌هاي اين پژوهش حفظ اعتبار، وجود منابع دانش و تمايل به بقاء بنگاه به‌عنوان عوامل علّي كه بر فرآيند انتقال دانش در كسب‌وكارهاي خانوادگي تأثير دارند، شناسايي شدند. ارزش­هاي خانوادگي و فرهنگ به‌عنوان عوامل زمينه‌اي، آرزوهاي مشترك، اطمينان به منبع دانش و روابط قوي به‌عنوان عوامل ميانجي شناسايي شد. انگيزش و تعهد به‌عنوان راهبردها و بقاي كسب‌وكار و حفظ مزيت رقابتي به‌عنوان پيامدها استخراج شدند.

Abstract: Family businesses play an important role in the economic development and survival of the society. Many large companies have been founded and managed by families around the world. One of the most important processes in a family business is substitution and knowledge transfer, which guarantees the survival of family businesses and transfers knowledge from a generation to next generations. This research is fundamental by its purpose and qualitative by its data gathering method. The purpose of this study is to identify the knowledge transfer process in family businesses, using the grounded theory approach and analyzing the data from 24 interviews. After 21 interviews, we reached Theoretical saturation but we continue until 24 cases. According to our findings, maintaining credibility, the existence of knowledge sources and the desire to survive are the causal conditions affecting the process of knowledge transfer in family businesses. Family values and culture are the context conditions, common aspirations, confidence in the source of knowledge and strong relationship as innerving conditions, Motivation and commitment as strategies and survival of the business and maintaining competitive advantage as consequences.