مقايسه اجزاء عملكرد بين ارقام گندم دوروم تحت شرايط تنش خشكي در خوزستان

Evaluation of yield components of 20 genotypes of durum wheat to drought stress

به منظور ارزيابي 20 ژنوتيپ گندم دوروم به تنش خشكي آخر فصل، آزمايشي زراعي به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 4 تكرار در منطقه دزفول در سال زراعي 93-92، به اجرا درآمد. فاكتور هاي اصلي شامل آبياري در دو سطح و فاكتور فرعي اين آزمايش، 20 رقم گندم دوروم بودند. تاريخ كاشت ديرهنگام به شكلي در نظر گرفته شد كه گياه با تنش خشكي آخر فصل مواجه گردد. عملكرد، اجزاء عملكرد، اندازه گيري و شاخص برداشت محاسبه شد. اجزاي عملكرد بر مبناي متوسط 20 سنبله مورد محاسبه قرار گرفتند. صفات مورد بررسي با قطع آبياري در مرحله گل دهي كاهش معني داري را در سطح (1%) نشان دادند. در نهايت شاخص تحمل به تنش خشكي (STI) با استفاده از رابطه فرناندز براي عملكرد دانه به عنوان معياري براي سنجش تحمل به تنش گرماي آخر فصل در 20 ژنوتيپ تحت مطالعه، برآورد گرديد. رقم هاي (5، 6، 18، 10، 11، 17، 14 ) از شاخص تحمل به تنش بالا و معني داري نسبت به 20 ژنوتيپ برخوردار بودند. اما دو ژنوتيپ 5 و14 از شاخص تحمل به تنش بالاتري نسبت به ارقام فوق برخوردار بودند. هم بستگي عملكرد بين محيط و شاخص تحمل خشكي نشان داد كه (STI)، مناسب ترين شاخص براي ارزيابي ژنوتيپ هاي گندم دوروم مي باشد.

To assess evaluated of efficiency 20 genotypes of durum wheat to drought stress in the end of season، an experiment agriculture was conducted as split plot design in randomized complete block with 4 replication in dezful during 2013-2014. The basic factor of this test include irrigation two levels and secondary factor includes 20 genotypes. The late planting date considered that plant faced with drought stress in the end of season. Yield، Yield components are measured and harvest index is calculated. Yield components according to average of 20 panicle are calculated. Traits that studied with flowering stage cut irrigation significant decrease in the level of (%1) of them demonstrated. At the end، drought stress tolerance index (STI) by using of the relation Fernandez as a criterion for measuring drought stress tolerance in the end of season at 20 genotypes studied. The number of (5، 6، 18، 10، 11، 17، 14) of high stress tolerance index and significant than 20 genotypes were advantage. But stress tolerance index of two genotypes 5 and 14 were advantage than another genotypes. The yield correlation between (STI) and environment showed that (STI) is the best indicator for assessing durum wheat genotypes.