اثر تراكم بوته و تاريخ كاشت بر عملكرد و اجزاي عملكرد باقلا

Effect of plant density and planting date on yield and yield components of faba bean

به منظور بررسي اثرات تاريخ كاشت و تراكم بوته بر عملكرد و ساير صفات زراعي باقلا آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در استان گيلان، طي سال زراعي 92-1391 اجرا شد. كرت اصلي شامل 4 تاريخ كاشت (26 آبان، 21 آذر، 16 دي و 11 بهمن) و كرت فرعي شامل سه تراكم كاشت (8، 12 و 16 بوته در مترمربع) بود. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد غلاف در بوته، عملكرد دانه، شاخص برداشت و طول دانه بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر متقابل دو فاكتور بر صفات ارتفاع بوته و تعداد غلاف در بوته معني دار بود. اثر تاريخ كاشت بر ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد غلاف در بوته، عملكرد دانه و طول دانه بود. تراكم بوته اثر معني دار بر تمام صفات مورد مطالعه به جزء تعداد ساقه در بوته و طول دانه داشت. كاشت زودهنگام در آبان منتج به افزايش عملكرد ((6/4707 كيلوگرم در هكتار) تا سه برابر در مقايسه با كاشت در بهمن (4/1723 كيلوگرم در هكتار) شد. همچنين كاشت زودهنگام سبب توليد بيشترين غلاف و ساقه در بوته و بلندترين بوته ها شد. نتايج نشان داد كه تراكم 16 بوته در متر مربع منتج به بيشترين عملكرد دانه شد. بنابراين مي توان چنين نتيجه گرفت كه بر اساس شرايط و نتايج اين آزمايش، اگر باقلا در آبان و با تراكم 16 بوته در متر مربع كاشته شود، بيشترين عملكرد و اجزاي آن حاصل خواهد شد.

To evaluate the effect of planting date and plant density on yield and other agronomic characters of faba bean، a split plot experiment were carried out based on randomized complete block design with three replications at Guilan province، during 2012-2013 growing seasons. Four planting dates (17 November، 12 December، 6 and 31 January) were arranged in main plot and three plant densities (8، 12 and 16 plant m-1) ordered in split plot. The measured traits including plant height، number of stems per plant، number of pods per plant، seed yield، harvest index and seed length. Analysis of variance indicated that the interaction effects of two factors were significant on plant height and number of pods per plant. Effect of planting date were significant on plant height، number of stems per plant، number of pods per plant، seed yield and seed length. Plant density had significant effect on all of the studied traits except of number of stems per plant and seed length. Early planting in November resulted in a substantial yield (4707.6 kg ha-1) increase to more than triple in comparison to yield obtained when planting done in January (1723.4 kg ha-1). Early planting resulted in more pods and stems and taller plants. The results indicated also a plant density up to 16 plants m-1 resulted in the greatest yield. It can be concluded that according to conditions of present study، maximum yield and yield components of faba bean will obtained in planting up to November at 16 plants m-1.