تجزيه پايداري عملكرد ريشه در ارقام چغندرقند (Beta Vulgaris) با استفاده از روش گرافيكي باي‌پلات

Stability Analysis for Root Yield in Sugar Beet Varieties (Beta Vulgaris) Using Biplot Graphical Method

چغندرقند از نظر تأمين قند مورد نياز جامعه و تأمين علوفه اهميت زيادي دارد. عملكرد ريشه در 9 رقم چغندرقند در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با 4 تكرار در 6 منطقه شامل اصفهان، كرج، كرمانشاه، خوي، مشهد و مغان در سال زراعي 1394 مورد ارزيابي قرار گرفت. جهت بررسي اثر متقابل ژنوتيپ در محيط و تجزيه پايداري از روش گرافيكي GGE-biplot استفاده شد. اثر متقابل ژنوتيپ و محيط معنيدار بود. بيشترين عملكرد ريشه مربوط به ارقام IC و JAAM به ترتيب به ميزان 51 / 80 و 80 / 75 تن در هكتار بود. بر اساس نتايج حاصل از روش گرافيكي در مكانهاي اصفهان، كرج، كرمانشاه، مشهد و مغان به ترتيب ارقام IC و JAAM و در مكان خوي رقم 7233 از عملكرد ريشه بيشتري برخوردار بودند. رتبهبندي محيطها بر اساس محيط ايدهآل بصورت كرج، مشهد، اصفهان، كرمانشاه، مغان و خوي بود. در مقايسه با ژنوتيپ ايدهآل نيز ارقام IC ، JAAM و ARAS 101 بهترين ارقام بودند. بر پايه نمودار بايپلات بررسي روابط بين محيطها، بين محيطهاي مشهد، اصفهان، كرمانشاه و مغان همبستگي مثبت و بالايي وجود داشت، بين محيطهاي كرج با مغان و خوي با ساير مكانها همبستگي منفي وجود داشت. نمودار بايپلات تعيين ابر محيطها، مكانهاي مورد بررسي را به دو ابر محيط تقسيم كرد كه در ابر محيط اول مكانهاي كرج، مغان، مشهد، اصفهان و كرمانشاه و در ابر محيط دوم مكان خوي قرار گرفت. در مجموع بين ارقام مورد بررسي از نظر تنوع ژنتيكي و سازگاري عمومي و خصوصي تفاوتهاي زيادي مشاهده شد.

Sugar beet is important for community sugar security and fodder. Sugar beet root yield for 9 varieties evaluated in a randomized complete block design with four replications in six regions، including Isfahan، Karaj، Kermanshah، Khoy، Mashhad and Moghan in 2015. To study the effect of genotype - environment interaction and stability analysis، GGE-biplot graphical method was used. Interaction of genotype and environment was significant. The maximum root yield observed for IC and JAAM varieties equal to 80.51 and 75.80 tons per hectare respectively. Based on the results of the graphical method in Isfahan، Karaj، Kermanshah، Mashhad and Moghan the IC and JAAM and in Khoy the 7233 variety had the more roots yield. Ranking environment based on the ideal genotype were Karaj، Mashhad، Isfahan، Kermanshah Moghan and Khoy. Compared with the ideal genotype، IC، JAAM and ARAS 101 were the best varieties. Based on bi-plot diagram for relationships between the environments، between Mashhad، Isfahan، Kermanshah and Moghan there was a positive correlation، between Karaj with Moghan and Khoy to other places، there was a negative correlation. Biplot graph to determine mega-environments، divided that the places into two mega-environmens، the first including Karaj، Moghan، Mashhad، Isfahan and Kermanshah and the second including Khoy. In total، between cultivars for genetic diversity and General and specific adaptability were very different variation.