بررسي ميزان تحمل به خشكي در ارقام شبدر برسيم و ايراني

Study of drought tolerance of Berseem and Persian clover cultivars

به منظور شناسايي ژنوتيپهاي متحمل به خشكي در شبدر يكساله، ده رقم شبدر ايراني و برسيم در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج در سال 1394 مورد ارزيابي قرار گرفت. اين آزمايش بهصورت كرتهاي خردشده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار به اجرا درآمد. در اين مطالعه تنش خشكي بهعنوان عامل اصلي در سه سطح )بدون تنش، تنش متوسط و تنش شديد( و ارقام مختلف شبدر برسيم و ايراني بهعنوان عامل فرعي در ده سطح مورد مطالعه قرار گرفت. علاوه بر اين با توجه به عملكرد ژنوتيپها در شرايط بدون تنش و داراي تنش، شاخصهاي تحمل از جمله ميانگين بهرهوري ) MP (، شاخص تحمل ) TOL (، ميانگين هندسي بهره وري ) GMP (، حساسيت به تنش ) SSI ( و تحمل تنش ) STI ( ارزيابي شدند. نتايج آزمايش نشان داد شاخصهاي MP ، GMP و STI همبستگي مثبت و معنيداري با عملكرد در شرايط تنش و نرمال داشت. بنابراين اين شاخصها به عنوان معيار مناسبي جهت ارزيابي تحمل به خشكي معرفي شدند. در محيط داراي تنش و بدون تنش بيشترين عملكرد و بيشترين مقادير اين شاخصها مربوط به ارقام كرج، اليت، Win و Alex بود و ارقام مذكور داراي بيشترين مقاومت در برابر تنش خشكي شناخته شدند.

In order to identify genotypes with drought tolerance in one year clover، ten type Iranian clovers and Berseem were evaluated in Research Farm of Islamic Azad University، Karaj Branch in 2015. This experiment was conducted in split plots in a randomized complete block with three replications. In this research، drought stress was studied as the main factor in three levels (no stress، average stress and high stress) and also different cultivars of Berseem and Iranian clovers as sub factor in ten levels. Irrigation circles in treatments without stress، average stress and high stress were 7، 10 and 14 days. Cultivars were investigated included Berseem clover (Karaj، Elite، Ekinaton، Win and Alex genotypes) and Iranian clover (Aleshtar، Eghlid، Harati، Zabol and 13 Line). Traits in this experiment contained fresh and dried forage yield، In this study، in order to genotypes yield in without / with stress condition، tolerance indicators including mean productivity (MP)، tolerance index (TOL)، geometric mean productivity (GMP) and Stress susceptibility index (SSI)، Stress tolerance index (STI) were evaluated. The result of correlations among drought indices and Yp and Ys showed that MP، GMP، and STI were highly correlated with Yp and Ys. Based on the values of indices and higher forage yield، in stress and non-stress conditions، ecotype Karaj، Elite، Win and Alex were recognized to be as the most tolerant ecotype against drought.