ارزيابي تحمل به خشكي در ارقام جو زراعي با استفاده از شاخص هاي تحمل به خشكي

Investigation of drought stress tolerance in barley varieties using drought tolerance indices

بهمنظور بررسي اثر تنش خشكي و انتخاب ارقام متحمل به خشكي در جو، ده رقم در دو شرايط عدم تنش و تنش خشكي در كرج مطالعه شدند. آزمايشها در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار بهطور جداگانه پياده شد. تجزيه واريانس مركب نشان داد كه بين محيطهاي آزمايش از نظر صفات عملكرد دانه، ارتفاع بوته، وزن سنبله، وزن هزار دانه، طول بذر، قطر بذر و طول پدانكل تفاوت معنيداري وجود دارد. در اين تجزيه و تحليل بين ارقام مورد بررسي از نظر صفات عملكرد دانه، ارتفاع بوته، طول سنبله، طول ريشك، طول بذر و طول پدانكل تفاوت معنيداري وجود داشت. اثر متقابل رقم و محيط براي صفات عملكرد دانه، ارتفاع بوته، طول سنبله، وزن سنبله، طول ريشك، قطر بذر و طول پدانكل معنيدار بود. در شرايط نرمال 4173 كيلوگرم در هكتار بود. در شرايط تنش / بيشترين عملكرد دانه مربوط به ارقام والفجر و استرين به ترتيب برابر با 3111 و 7 4332 كيلوگرم در / 4332 و 4 /3 ،3171/ خشكي بيشترين عملكرد دانه مربوط به ارقام استرين، گرگان و كوير به ترتيب برابر با 3 هكتار بود. بر اساس شاخصهاي TOL و SSI ارقام ريحان، كوير و گرگان متحملترين ارقام و ارقام گرگان 2، والفجر، ماكوئي و زرجو حساسترين ارقام بودند. بر اساس شاخصهاي MP ، HARM و GMP ارقام نيمروز، گرگان و استرين ارقام متحملي تشخيص داده شدند. ارقام گرگان 2، ريحان، والفجر و زرجو نيز بر اساس اين شاخصها ارقام حساس به خشكي بودند. بر اساس شاخص STI ارقام نيمروز، گرگان و استرين ارقام متحملتري نسبت به خشكي بودند.

In order to investigation of drought stress effect and selection of drought tolerant barley varieties، ten cultivars studied in normal and drought stress condition in Karaj. These varieties studied in two separate experiment in normal and stress condition base Randomized Complete Block design with three replications. Combine Analysis of variance showed that the test environments for grain yield، plant height، spike weight، grain weight، seed length، seed diameter and peduncle length were significant. In this analysis، between cultivars for grain yield، plant height، spike length، awn length، seed length and peduncle length was statistically significant. Interaction of genotype and environment for grain yield، plant height، spike، spike، awn length، kernel diameter and peduncle length were significant. Under normal conditions the maximum yield obtained for Valfajr and Strain as 3199 and 2975.7 kg per hectare respectively. The highest grain yield under drought stress obtained for Strain، Gorgan and Kavir varieties as 3179.3، 2554.2 and 2554.2 kg per hectare respectively. Base TOL and SSI indices، Reyhan، Kavir and Gorgan cultivars were the tolerant and Gorgan 4، Valfajr، Makuei and Zarjou varieties were the most sensitive cultivars. Base MP، GMP and HARM، the Nimrooz، Gorgan and Strain were detected as tolerant cultivars. Gorgan 4، Reyhan، Valfajr and Zarjou based on these indices were susceptible to drought stress. Base STI index، Nimrooz، Gorgan and Strain varieties were tolerant to drought.