ناپايداري سكونتگاه هاي روستايي با اثرپذيري از عامل طبيعي مطالعه موردي روستاهاي شهرستان دماوند

طي نيم قرن گذشته بسياري ازمناطق روستايي كشور، به علل مختلف اقتصادي، اجتماعي فرهنگي و خصوصا عوامل طبيعي در معرض ناپايداري قرارگرفته و جمعيت روستايي به نفع مناطق شهري كاهش و تعداد نقاط روستايي خالي از سكنه افزايش يافته است. پژوهش حاضربررسي تاثير شاخصهاي بعد طبيعي همچون سيل، خشكسالي، فرسايش خاك و كمبود منابع آبي بر ناپايداري سكونتگاه هاي روستايي در8 روستا از81 روستاي داراي سكنه شهرستان دماوند مي باشد كه به روش طبقه اي–تصادفي انتخاب شده اند. جامعه آماري پژوهش برمبناي سرشماري سال1390،كل خانوارهاي ساكن روستاهاي مورد مطالعه مي باشد(875=n) كه تعداد263سرپرست خانوار با فرمول كوكران جهت تكميل پرسشنامه انتخاب شدند.اين پژوهش كاربردي و روش انجام آن توصيفيتحليلي و به صورت پيمايشي– ميداني انجام شده است. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات از آزمون هاي t تك نمونه اي، ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون خطي ساده–گام به گام استفاده شد. نتايج نشان دادكليه شاخص هاي عامل طبيعي بر ناپايداري روستايي اثرگذاراست، اما شاخص تهديدات مخاطرات طبيعي، سپس آلودگي و تخريب منابع پايه در منطقه مورد مطالعه، بيشترين تاثيررا درتشديد ناپايداري سكونتگاه هاي روستايي شهرستان دماوند داشته است و فرآيند توسعه را با چالش هاي جدي ازجمله كاهش جمعيت و خالي شدن روستاها روبرو ساخته است. لذا تلاش در جهت بهينه كردن مصرف آب با استفاده از روش هاي نوين آبياري، پوشش انهار، احداث آب بندها ، لوله گذاري در مسير انتقال كانال هاي آب براي باغات و تغيير در الگوي كشت زراعي و باغي همانند كاشت كلزا، و گياهان با نياز آبي كم را مي توان پيشنهاد كرد.