بررسي و تحليل كاربست رهيافت سناريوسازي درآينده روابط خارجي جمهوري اسلامي ايران (مطالعه موردي دولت يازدهم و اتحاديه اروپا)

Using Scenario Based Approach to the Future of Iran’s Foreign Policy

هدف پژوهش حاضر تحليل و تشريح آينده روابط ايران و اتحاديه اروپا در سياست هاي اتخاذي دولت يازدهم در قالب رهيافت آينده پژوهي است. باروي كار آمدن دلت روحاني و اتخاذ سياست تنش زدايي توام با اعتدال گرايي در داخل و خارج، تحليل گران و انديشمندان نقطه عطفي را در روابط و مناسبات خارجي ايران مطرح كردند، يكي از مناطقي كه در سياست خارجي دولت يازدهم جايگاه ويژه اي را به خود اختصاص داده است، اتحاديه اروپاست. ازآنجايي كه هم جمهوري اسلامي ايران و هم اتحاديه اروپا از بازيگران مهم نظام بين الملل به حساب مي آيند، ارتباط متقابل طرفين در بسياري از موارد تعيين كننده است. در اين پژوهش تلاش مي شود بر مبناي روش توصيفي ـ تحليلي و بر مبناي مطالعات كتابخانه اي ـ اسنادي به اين سوال اصلي پاسخ دهد كه چه سرانجامي مي توان براي روابط اين دو قطب مهم منطقه و بين الملل در آينده متصور شد؟ كدام مولفه در ارتباطات و مناسبات ايران و اتحاديه اروپا مهم تلقي مي شود يافته هاي پژوهش در چارچوب آينده پژوهي حاكي از آن است كه جمهوري اسلامي ايران به رغم اختلاف نظرهايي كه با اتحاديه اروپا بر سر مسائلي چون حقوق بشر، روند صلح خاورميانه، مسئله هسته اي و تروريسم دارد، منافع مشتركي نيز در قالب انرژي و سرمايه گذاري خارجي، مديريت تحولات خاورميانه و ... برخوردار است از سوي ديگر. اتحاديه اروپا نيز در تلاش بوده است از طريق تعميق روابط خود با ايران اسلامي و برخي ديگر از كشور هاي منطقه، حضور و نفوذ خود را در كل منطقه افزايش دهد؛همين امر مي تواند به تعامل، بهبود و توسعه روابط طرفين منجر گردد.

This paper aims to analyze and explore the prospect of relations between Iran and European unio‎n during President hasan Rouhani by future study’s methodology. With Rouhani coming to power and adopting constructive engagement with moderation both at home and abroad، analysts and intellectuals signaled it as a turning point in Iran›s foreign relations. One of the crucial areas for the foreign policy of Iran’s government is the European unio‎n. Since both the Islamic Republic of Iran and the European unio‎n constitute major actors in the international order، their interaction would be critical in most cases. Using library and documentary research method and descriptive approach، this paper attempts to explore how we may postulate the future relations between the two parties in the future and which elements would be most important in the mutual relationship? The findings demonstrate that despite divergence of opinion on issues like human rights، Peace process in the Middle East، nuclear issue and terrorism، the two sides enjoy common interests in the energy sector and Middle East developments. The European unio‎n has made efforts in turn، to foster its relation with Iran and neighboring countries to enhance its whole regional influence. JCPOA has also provided favorable ground for improvement and promotion of mutual relations.