تحول مفهومي «ارتباطات» و «توسعه» در برنامه هاي توسعه ي ايران (مطالعه ي موردي: آخرين برنامه ي توسعه ي نظام گذشته {1355} و نخستين برنامه ي توسعه ي سند چشم اندازه جمهوري اسلامي ايران

تحول گفتماني مباني، متغيرها و عوامل تاثيرگذار در توسعه ، تحول مفهومي در نسبت ميان ارتباطات و توسعه را به دنبال داشته است، به طوري كه آثار آن در اسناد برنامه‌ريزي هاي توسعه نيز به چشم مي‌خورد. مطالعه تاريخي اين سير تحول از سويي و شناخت وجوه اشتراك و تمايز برنامه-هاي مهم توسعه از سوي ديگر، فرايند برجسته شدن نقش ارتباطات را در اين زمينه/ خصوص نشان مي دهد. مطالعه تطبيقي ارتباطات در برنامه ششم توسعه(1355) كه آخرين برنامه توسعه نظام گذشته است و برنامه چهارم توسعه(1383) كه نخستين برنامه براساس سند چشم انداز 20 ساله توسعه جمهوري اسلامي ايران است، مشابهت‌ها و تفاوت‌هاي تاريخي را در برداشت از دو مفهوم توسعه و ارتباطات نشان مي دهد. برنامه ششم پيشين به ابعاد اطلاعاتي و ارتباطي برنامه‌ريزي توسعه ملي بر پايه گذار از جامعه سنتي به جامعه اطلاعاتي در سال 1355 از سوي كميته مشترك برنامه‌ريزي اطلاعات و ارتباط جمعي پرداخته و ماموريت برنامه چهارم جديد رشد پايدار اقتصادي دانايي محور بر پايه اهداف چشم انداز بيست ساله كشور تعريف گرديده است. اين مقاله با تحليل محتواي مستندات نظري دو برنامه يعني گزارش كميته مشترك برنامه ريزي اطلاعات و ارتباطات جمعي برنامه ششم(1355) و مباني نظري و مستندات برنامه چهارم توسعه (1383) به توصيف و تحليل مفهوم ارتباطات و توسعه در آنها مي پردازد. بر اساس اين پژوهش در برنامه ششم(1355)، توسعه ملي، به عنوان هدف توسعه اي و گذار از جامعه سنتي به جامعه اطلاعاتي مساله ارتباطات كشور است. اين دو مضمون در برنامه چهارم(1383) با هدف رشد پايدار اقتصادي در توسعه و جامعه دانايي محور در ارتباطات دنبال شده اند.

Discourse evolution of foundations, variables and influencing factors in development have led to conceptual evolution in the relation between communication and development , So that it's effects are also seen in development planning documents. Historical study of this evolution process in one hand, and recognition of both similarities and differences of important development plans on the other hand, present highlighting process of communication role in this field. Comparative study of communication in Sixth development plan(1355) that is the last development plan of prior regime and fourth development plan(1383) that is the first plan according to Iran's 20-year outlook plan presents historical similarities and differences from development and communication concepts. Prior sixth plan has studied informational and communicational aspects of national development planning on the base of transition from a traditional society to an information society in 1355 by the Joint Committee on Information and communication planning, and the fourth development plan's mission is defined knowledge-based sustainable economic growth Based on Iran's 20-year outlook plan's goals. This paper describes and analyzes the concept of communication and development by content analysis of the theoretical documentations of tow plans (the report of planning Joint Committee of information and communication of sixth plan (1355) and theoretical bases and documentation of fourth development plan (1383) ) Based on this research, in sixth plan (1355), national development as developing aim and transition from a traditional society to an information society is problem of the country communication. These two concepts have been followed through Fourth plan (1383) with the goal of sustainable economic growth in development and knowledge-based society in communication.