كليدواژه :
روش علمي , برهان خلف , تجربه گرايي , ابطال گرايي , مردم شناسي , پلوراليسم , عقلانيت
چكيده فارسي :
«نقد روش» يكي از مهمترين نقدهاي فايرابند بر عقلانيت علمي است. فايرابند براي اين ادعايش كه هيچ يك از روششناسيهايي كه تا كنون براي علم مطرح شده موفق نبوده اند، با استمداد از مطالعات تاريخي برهانهاي توانمندي ارائه ميكند. اما تأمل در براهين او عليه روش شناسي هاي معاصر نشانگر آن است كه خود او از نوع ويژهاي از روشهاي برهاني، يعني برهان خلف، استفاده ميكند. ما در بخش نخست اين مقاله سعي ميكنيم بهكارگيري روش برهان خلف را به عنوان روشي سلبي در نقدهاي مختلف او بر عليه تجربه گرايي و ابطال گرايي را نشان دهيم. همچنين با تأمل در لابلاي آثار فايرابند ملاحظه ميشود كه او به نوعي از روش ايجابي روش مردم شناسي معتقد است كه در مطالعه سنتها از جمله سنت علمي بايد بكار گرفته شود. در بخش دوم اين مقاله مقومات اين روش را با ارائه مثالهايي از سنت علمي توضيح خواهيم داد.